Karatay ilçesi, Aziziye Mahallesi’nde Dolap Battallar Sokak üzerinde yer alan mescit, mihrap duvarına paralel yönde uzanan bir harim planı üzerine inşa edilmiş tipik bir XIX. yüzyıl sonu Konya mahalle mescididir. Doğu cephesine bitişik bir konut bulunan mescit, dıştan dışa 10,15x7,40 m ölçülerinde dikdörtgen bir alanı kaplamaktadır.
Banisi ve ustası hakkında bilgi bulunmayan, vakfiyesi de olmayan mescit, su basman seviyesine kadar Sille taşı, üst kısımda ise kerpiç malzemeyle yığma olarak inşa edilmiştir. 0,70 m kalınlığında duvarlara sahip yapının güney ve batı beden duvarlarının birleştiği köşesi pahlanmış ve saçak kotuna yakın bir seviyede beş sıra mukarnastan oluşan bir geçiş bölümü yapılmıştır.
Mescide, batı cephede, kuzeybatı köşe yakınındaki üzeri sonradan yapılmış bir saçakla örtülü lentolu kapıdan girilmektedir. Harim ortada yer alan taş kaideye oturan iki ahşap direk ve bu direklerin üzerinde yer alan doğu-batı doğrultusunda uzanan ahşap bir kirişle mihraba paralel iki sahına ayrılmıştır.
Güney ve batı cephelerdeki dikdörtgen biçimli ikişer adet pencere ve biri mihrabın üzerinde diğeri de kuzey cephede iki tepe penceresi olmak üzere toplam altı adet pencere ile aydınlatılan yapıdaki pencerelerin tamamı içten dışa doğru şevli olarak yapılmışlardır. Yapının doğu beden duvarın kuzeydoğu köşesine yakın bir alanda da ahşap kapaklı dolap nişi yer almaktadır.
İki ahşap direğin üzerine yerleştirilmiş olan ahşap yastıklar ile doğu ve batı beden duvarlarındaki aynı özelliklerdeki iki adet yarım yastığa oturan kare kesitli bir kirişle ortadan ikiye bölünen mescidin tavanı, kuzey-güney doğrultuda uzanan silindirik kirişler ve bu kirişlerin üzerine serilmiş hasırla örtülüdür. Bu örtü sistemi sonradan dışta kırma çatı ve Marsilya kiremidi ile kapatılmıştır. Üst örtüde yer alan silindirik kirişler mescidin kuzey beden duvarından dışarı doğru taşıntı yapmakta ve yapının dışından da görülebilmektedir.
Yarım daire kemerli fazla derin olmayan bir nişe sahip mihrap, kahverengi yağlı boya ile boyanmış olup, tamamen sadedir. Minberi bulunmayan yapının, kuzeydoğu köşesinde 6,00x2,90 m ölçülerinde ahşap bir mahfil katı bulunmaktadır. Girişin karşısındaki ahşap bir merdivenle ulaşılan mahfil, tornada çekilmiş ahşap parmaklıklarla sınırlandırılmıştır.
Sade olarak yapılmış olan mescitte ahşap direklerin üzerindeki yastıklar haricinde bir süsleme bulunmamaktadır. Uçları pahlanarak şekil verilmiş yastıkların kenarlarında yüzeysel kazıma tekniğinde yapılmış kıvrımlara yer verilmiştir.
Dolap Battal Mescidi
