EREĞLİ

Nüfus ve Yerleşme

Çok eski bir tarihî geçmişe sahip olan Ereğli; XVI. yüzyılda orta büyüklükte bir iskân merkezi durumundadır. 1502’de altı mahalleli bir kasaba olan Ereğli, bu dönemde 182 haneye, 61 mücerret (bekâr) nüfusa (yaklaşık 970-980 kişi) sahip bulunuyordu. I. Selim döneminde 1518’de mahalle sayısı yine aynı olup nüfusu 212 hane, 92 mücerret (yaklaşık 1100-1200 kişi) kadardır. Kanuni Sultan Süleyman dönemi başlarında yapılan tahrirlere göre ise altı mahallede 184 nefer erkek nüfus kayıtlı bulunuyordu. XVI. yüzyıl ortalarına doğru nüfus 382 nefere (tahminen 2.000 kişi) yükselmiştir. Söz konusu dönemlerde gerçekleştirilen İran seferleri esnasında sefer yolu üzerinde önemli bir menzil ve konak olması şehrin gelişmesinde rol oynamış ve artan ticarî faaliyetlere de bağlı olarak nüfus artmıştır. 1580’lerde Ereğli’de mahalle sayısı yirmi üçe yükselmiş, nüfus da büyük bir artış göstererek 4.000 dolayına ulaşmıştı. XVII. yüzyılda Kâtip Çelebi, Cihannümâ’da Ereğli’den yirmi iki mahallesi bulunan bir “kasaba-i azîme” olarak söz eder ve Karaman Ereğlisi dendiğini belirttiği şehrin Haremeyn evkafına bağlı bulunduğunu belirtir.

1871 salnamesine göre; Nefs-i Ereğli kasabası 1.786 kişi, 592 haneden oluşmaktadır. Yekûnu 9.127 kişi, 2.583 hanedir. XIX. yüzyılın sonlarına doğru Konya Ereğlisi’nin on üç mahallesi vardır. Kâmûsü’l-A’lâm’a göre burada 300’ü Ermeni, 200’ü Rum olmak üzere toplam 4.600 kişi yaşıyordu. Ali Cevat da Ereğli’nin, Konya vilayeti merkez sancağına bağlı kaza merkezi bir kasaba, nüfusunun 16.343, Devle nahiyesi dışında 50 köyü bulunduğunu belirtmiştir.

Cuinet’ye göre 1890 başlarında Konya merkez sancağında on kazadan biri olan Ereğli’nin bir nahiyesi ve altmış iki köyü mevcuttur.

1900 yılı Konya Vilayet Salnamesi’ne göre Konya’ya bağlı on bir kazadan biri olup, elli yedi köyü ve toplamda 4469 hanesi bulunmakta; 9917’si Müslüman, 101’i Rum Ortodoks, 147’si Ermeni Gregoryen olmak üzere toplam 10.165 kişi yaşamaktadır.

İstanbul’dan hareket eden hacı kafilelerinin ve doğu seferine çıkan orduların yolu üzerinde önemli bir konaklama yeri durumunda olan Konya Ereğlisi, XX. yüzyılın başlarından itibaren de Haydarpaşa-Bağdat demiryolu üzerinde bir istasyon olarak ulaşımdaki önemini sürdürmüştür.

1914 yılı nüfusu Müslim 29.102, gayrimüslim 1459 kişi (Ermeni 887, Rum 565, Musevi 3, Rum Katolik 2, Protestan 1, Latin 1), toplamda 30.561 kişidir.

Cumhuriyet Döneminin başlarında, 1927 yılında, nüfusu 7500’ün altında iken (7476) 1940 yılında 10.000’i aşan (12.561) şehrin nüfusu 1960’ta 30.000’i (31.935), 1975’te 50.000’i (50.354) aşmıştır.

1935 yılında ilçe merkezinde nüfus 9544 kişi, toplamda 36.533 kişidir. Bu tarihte Ereğli’ye bağlı altmış sekiz köy bulunmaktadır. 1965 yılında şehir merkezinde 38.362, ilçe genelinde 89.788 kişi, 1990’da ise toplamda 74.283 kişi yaşamaktadır. Görüldüğü gibi, ilçe genelinde Cumhuriyet’in ilanından 1985 yılına kadar nüfus sürekli artmıştır, 1985 yılından sonraki dönemde toplam nüfusta azalma meydana gelmiştir ki, bunun sebebi; bu yıldan sonra yeni ilçe (Emirgazi, Halkapınar) ve il (Karaman) olan yerlere Ereğli’den bağlanan köylerdir. Ancak 2000 yılından itibaren artış devam etmiştir. Şehir nüfusu ise sürekli artış göstermiş bu artış 80’lerden itibaren daha da artmıştır. Bu artışta Ereğli’nin ekonomik ve sosyal alanda gelişmesi etkili olmuştur. Özellikle Sümerbank ve Ersu Meyve Suyu fabrikalarının modernize edilip kapasitesinin arttırılmasıyla, yeni iş gücüne duyulan ihtiyaçla birlikte ilçe merkezine göçler artmıştır. Sanayiye yapılan yatırımlar, iş gücüne duyulan ihtiyacı arttırarak, göçler yoluyla şehir nüfusundaki artışın devamlılığını sağlamaktadır.

2020 yılı TÜİK verilerine göre Ereğli ilçesinin nüfusu 149.346’dır. Bu nüfusun 74.644’ünü erkekler, 74.702’sini de kadınlar oluşturmaktadır.