KADINHANI

Kadınhanı ilçesi; Orta Anadolu Bölgesi’nin Konya Bölümü’nde konumlanmaktadır. İdari olarak Konya iline bağlı olup, il merkezinin 58 km kuzeybatısındadır. Konya-Afyonkarahisar devlet karayolu kenarındaki ilçe, tarih boyunca ticaret yolları üzerinde yer aldığı için sürekli önemini korumuştur.

İlçe; doğusunda Sarayönü, batısında Ilgın, kuzeyinde Yunak, güneyinde ise Derbent ve Selçuklu ilçeleriyle komşudur. Kuzey-güney istikametinde ince uzun bir alana sahip ilçenin, doğu-batı genişliği 18-30 km arasında değişirken, kuzey-güney doğrultulu uzanışı ise 80 km civarındadır. Kadınhanı’nın yüzölçümü kaymakamlık verilerine göre 2.166 km², DİE, 1998 verilerine göre ise 1.127 km²’dir. İlçe idari olarak 1 bucak, 4 kasaba ve 37 köyden meydana gelmektedir.

I. COĞRAFYASI

A. Fiziki Coğrafya

Yer Şekilleri

Kadınhanı yüzey şekilleri bakımından genel olarak sade bir görünüme sahip olmakla birlikte, kuzey ve güney kesimleri daha engebeli bir özellik gösterir. Rakımı 1.128 m olan ilçenin iç kesimleri ise ovalıktır. İlçenin en yüksek ve dağlık kesimleri güneydeki Sultan Dağları bünyesindeki alanlardır. İlçenin en yüksek noktasını, bu dağ sırası içerisinde bulunan Aydalçatağı Tepesi (2.058 m) oluşturur. Bunu Arıtaşı (1.753 m), Dellal (1.515 m), Kartal (1.392 m) ve Dede (1.382 m) tepeleri takip eder. Bu tepelerin özelliği ise ilçenin sınırlarını çiziyor olmalarıdır. Dolayısıyla ilçenin kuzey ve güney sınırları fiziki sınır özelliğindedir.

İlçede Paleozoik jeolojik zamandan Kuaterner’e kadar geçen devirlere ait çok çeşitli formasyonlar bulunmaktadır. İlçe ve çevresinde en yaygın olan ana litolojik birimler, Paleozoik ve Neojen yaşlı kalkerlerden oluşmaktadır. Yine sahada Miosen-Pliosen yaşlı karasal çökelleri ve göl kireçtaşları geniş yer kaplamaktadır.

İlçede dikkati çeken jeomorfolojik unsurlardan ovalık alanlar, plato sahaları ile aşınım yüzeyleri ve dağlık alanlardır. Sahada karst ve flüvyal topografyaya ait birimler de görülmektedir. İlçenin kuzey ve güney bölgesinde bulunan dağlık alanların yükseltileri 1.100-2.000 m arasında değişmektedir. Bu dağlık kütlelerin temellerinde Paleozoik yaşlı şistler, kuvarsitler ve Permiyen yaşlı metamorfik kayaçlardan oluşan mermerler bulunmaktadır. Bu alanda yer yer volkanizmanın etkileri görülmekte, bunun göstergesi olarak da saha içerisinde bulunan kurşun ve bakır yataklarının varlığı gösterilmektedir.

Alp-Himalaya dağ sistemini ile Tersiyer sonunda oluşan kıvrım dağları sahada doğu-batı doğrultulu uzanmış olup, bu dağlar dış kuvvetlerin etkisiyle zamanla aşınmış ve günümüzdeki görünümüne ulaşmıştır. Miyosen Devri, yaklaşık olarak bütün Anadolu’da geniş bir peneplenin oluştuğu bir dönem olup, Kadınhanı Ovası da bu dönemin önemli alanlarından birini oluşturmaktadır.

Kadınhanı Ovası: İsmini aldığı ilçe sınırları içerisinde olup, kuzey ve güneyden dağlık unsurlarla sınırlandırılmıştır. Ovanın oluşumu; Alt-Orta Miosen’de peneplen (yontukdüz) olan ülke/bölge; Oligosen’de dış kuvvetlerin etkisine sahne olmuş ve aşınım yüzeyleri oluşmuştur. Neojen’de göl safhasını geçen bölge daha sonraki dönemlerde Alp Orojenezi’nden etkilenmiş ve akarsuların taşıdığı malzemelerin bu alanı doldurmasıyla oluşmuştur. Bu bölgenin belli başlı akarsuları (Yeniçıktı, Suçıktı ve Bostanlık dereleri) tarafından hafifçe yarılarak bu ovalık alan meydana getirilmiştir. Eğim değeri %15 civarında olan bu ovalık alanda kuru ve sulu tarım faaliyetler yapılmaktadır.

İklim

İlçe, bulunduğu bölge itibari ile karasal iklim kuşağındadır. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlıdır. Konya Meteoroloji İşleri Bölge Müdürlüğünden alınan verilere göre yıllık sıcaklık ortalaması 10, 8º C’dir. Karasallık ve yükseltisi sebebiyle Kadınhanı’nda kış aylarında don olayı görülmektedir. Sahanın güneyinde ve kuzeyinde bulunan dağlık sahalar bir kalkan görevi görerek denizsellik etkisinin iç kesimlere kadar sokulmasını engellemiştir.

Sahada yıllık ortalama yağış miktarı 438,4 mm olup kuzeye doğru gidildikçe yağış miktarı azalmaktadır. En yağışlı mevsim ilkbahar, ay olarak nisan, en az yağış düşen mevsim yaz ve ay olarak ise ağustostur. Yağış miktarının ilkbahar mevsiminde fazla olmasının sebebi halk arasında kırkikindi yağışları olarak bilinen konveksiyonel yağışlardır. Bu yağışlar genellikle sağanak şeklindedir. İlçede etkili olan hâkim rüzgâr yönü ise batı sektörlü olup en çok güneybatı ve kuzeybatıdır.

Hidrografya

İlçenin başlıca hidrolojik unsurlarını akarsular, kaynaklar, yeraltı suları ve göletler oluşturmaktadır. İlçede mevsimlik ve boyları kısa, küçük dereler görülmektedir. İlçe kuzey ve güneyden dağlarla çevrili olduğu için kapalı havza özelliği göstermektedir. Bölgenin ve ilçenin en önemli akarsuları; Kestel, Yeniçıktı, Çaldere, Kökez, Suçıktı, Bostanlık, Kolukısa ve Çubuk dereleridir. Bu derelerin rejimleri düzensizdir. Bu alandaki akarsuların beslenme kaynağı eriyen kar suları, yağmur suları ve yeraltı sularıdır. Sahada yağışın azlığı, beslenme yetersizliği gibi sebeplerden dolayı DSİ tarafından yeraltı kuyuları açılmış, ayrıca sulama amacıyla bazı göletler yapılmıştır. Bunlar; Beykavağı, Osmancık ve Topkaya göletleridir.

Toprak

İlçede görülen başlıca toprak tipleri; kırmızı-kahverengi, kahverengi, kırmızı kestane renkli, alüvyal ve kolüvyal topraklardır. İlçenin orta ve doğu kesiminde kırmızı-kahverengi topraklar; batı kesiminde kahverengi topraklar; güneyindeki dağlık kesimlerde kırmızı kestane renkli topraklar yaygındır. Bu topraklar dağlık kesim hariç, genelde kuru tarıma ayrılmış vaziyettedir.