Konya-Ereğli’de doğdu. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesini bitiren Karataş, 30 Temmuz-1 Kasım 1953 tarihleri arasında Ziraat Bakanlığı Elazığ Mücadele Enstitüsü asistanı olarak çalıştı. 30 Haziran 1955’te asistan olarak girdiği Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Kürsüsü’nde, 29 Kasım 1962’de doçent, 30 Haziran 1966’da da profesör unvanını aldı. 18 Mart 1965-30 Haziran 1966 tarihleri arasında da aynı bölümün başkanlığını yaptı. Bilahare Atatürk Üniversitesi’nde öğretim üyesi, bölüm başkanı ve dekan olarak uzun süre görev yaptı. ODTÜ Mütevelli Heyeti Üyeliği, TRT Genel Müdürlüğü, Vakıflar Bankası İdare Meclisi Üyeliği, Bezm-i Âlem Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyet Başkanlığı görevlerinde de bulunan Karataş, XVI. Dönem ara seçimlerinde Konya, XX. Dönemde de Ankara milletvekili olarak TBMM’ye girdi.
Türk Ocakları Eğitim ve Kültür Vakfı (1989), Irak Türkmenleri Kültür Derneği, Türkler Ansiklopedisi Danışma Kurulu Üyeliği, Konya ve Ankara Aydınlar Ocağı başkanlıkları yapan Karataş, çok iyi seviyede İngilizce, iyi seviyede Fransızca, orta seviyede Almanca, Farsça ve Arapça bilmektedir.
14 Şubat 2016 tarihinde Ankara’da vefat eden Şaban Karataş, evli ve Meltem (Prof. Dr.) ile Kürşat adlarında iki çocuk babası idi.
Genetik (1975) ve İstatistik (1977) adlarında iki ders kitabı yayımlayan Karataş’ın, tanıklıklarını anlattığı TRT Kavgası ve Bezm-i Âlem Olayı adlı eserleri de bulunmaktadır.