KARATAY

Turizm

Karatay turizm potansiyeli bakımından çok zengin olup, Mevlâna Müzesi inanç turizminde Türkiye’nin en çok ziyaret edilen ikinci müzesi durumundadır.

Özellikle Mevlâna Celaleddin-i Rumi Türbesi ve Külliyesi ile Şems-i Tebrizî Türbesi’nin ilçe sınırlarında olması sebebi ile ilçede turizm hareketliliği de önemli bir ekonomik değer ifade etmektedir. 2008 yılında Mevlâna Türbesi ve Külliyesi’ni 1.377.755 yerli ve 340.187 de yabancı misafir olmak üzere toplam 1.717.942 kişi ziyaret etmiştir. İlçe merkezinde 9’u turizm işletme belgeli (954 yatak kapasiteli) 27’si belediye belgeli (1.477 yatak kapasiteli) toplam 36 otel vardır. Ayrıca Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığınca Mevlâna ihtifalleri için yapılan çok amaçlı kültür merkezi niteliğindeki Mevlâna Kültür Merkezi ile Koyunoğlu Şehir Müzesi ve Kütüphanesi de ilçe sınırlarındadır.

Ekonomi

Karatay ilçesinde çalışan nüfusun ekonomik faaliyet kollarına göre dağılımında, çalışan nüfusun büyük kısmının tarım ve hayvancılık faaliyetlerinden geçimini sağladığı görülmektedir. Sanayi ve hizmet sektörlerinin payı her geçen gün artmakla birlikte istenilen düzeye ulaşılamamıştır.

Tarım

İlçe genelinde en önemli geçim kaynağı tarım olup, ilçe topraklarının yaklaşık %67’sinden tarım alanı olarak faydalanılmaktadır. Tarım alanları da kendi içerisinde sulu ve kuru tarım arazisi olarak değerlendirilmiştir. Toplam sulu arazi toplam arazinin %45’ini oluşturmaktadır. Bu sulama işlemi daha çok yeraltı sularıyla ve sulama kanalları vasıtasıyla yapılmaktadır. Kuru tarım arazisi ise ilçenin yaklaşık %20’sini teşkil eder.

Beyşehir Gölü ve Apa Barajı’ndan gelen kanallar ile ilçede kısmi sulama yapılmaktadır. Sulamada daha çok yeraltı su rezervlerinden yararlanılmakta, sulanabilir arazinin büyük bir bölümü derin kuyulardan enerji ile çıkarılan sular ile sulanmaktadır. DSİ verilerine göre 25 köyden 8’inde Konya Ovası Sulama (KOP) projesi çerçevesinde kanal ve kanaletlerle toplam 8.000 hk’lık alan sulanmakta, kuyulardan çıkarılan yeraltı suyu ile de yine kanal ve kanaletlerle toplam 16.000 hk’lık alan sulanmaktadır.

Toplamda tarım arazisi 184.045 ha alan (%67) yer kaplamaktadır. İlçe genelinde maalesef meyve sebze ve bağ alanlarının oranı çok azdır. En çok ekilen ürün buğdaydır. Bunu arpa, yonca ve şekerpancarı takip etmektedir. Meyveler içinde ise değişik çeşitleriyle elma en çok yetiştirilen meyvedir.

Hayvancılık

İlçe kırsalında küçük ve büyükbaş hayvan besiciliği yaygındır. Hayvan varlığı ve besicilik faaliyetleri ilçe ekonomisinde önemli bir yer işgal eder. İlçede yaklaşık 46.000 büyükbaş, 135.000 koyun, 3.500 keçi ve 850.000 kanatlı mevcuttur. Safkan ve melez ırklardan oluşan büyükbaş hayvan varlığının büyük çoğunluğu etlik besi içindir.

Konya il genelindeki toplam hayvan varlığının yaklaşık %10,11’i bu ilçede beslenmektedir. İlçenin hayvan potansiyeline bakıldığı zaman ilçede kanatlı hayvan sayısının fazla olduğu, en çok ilçe merkezinde, Erler, Ortakonak ve Akbaş köylerinde bulunan tavuk çiftliklerinde yetiştirildiği görülmektedir. Küçükbaş hayvancılık da yaygın olup, Göçü, İsmil ve Yarma’da yapılmaktadır. En çok büyükbaş hayvan ise ilçe merkezinde tespit edilmiş olup, Konya-Karapınar yolu üzerinde yoğun bir şekilde ahır hayvancılığı yapılmaktadır.

Ayrıca ilçe dünyada da artık nadir türlerden sayılan yaban koyunlarının tabii üreme ve yaşama alanıdır. Hodulbaba Dağı, Çevre ve Orman Bakanlığınca koruma alanı olarak tel örgüyle (3.429,5 ha) çevrilmiştir. 59.296,5 ha alanda yaklaşık 1.500 yaban koyunu tabii ortamlarında ve bölgede kurulu bir koruma istasyonunun kontrolünde yaşamaktadır.

Sanayi

Konya sanayisi, geçmişten günümüze, bugünkü Karatay ilçesi sınırlarında kalan sahada gelişme göstermiştir. Bu bölgede tarıma dayalı ürünlerin ticaretinin yoğun olarak yapılması sanayinin de gelişmesini sağlamıştır. Ayrıca Bedesten, Kadınlar Pazarı, Saman Pazarı gibi pek çok bölge eski Konya’nın ticaret merkezleridir.

Günümüz ilçe sanayisi kısaca özetlenecek olursa; Konya 1, 2 ve 3. Organize Sanayi bölgeleri ilçe sınırlarına mücavir olmakla birlikte Karatay mülki sınırlarında değildir. Ancak ilçe sınırlarında mukim nüfusun bir bölümü bu organize sanayi bölgelerindeki işletmelerde çalışmaktadır. İlçe sınırlarında 46 sanayi ve KOBİ sitesinde toplam 8.271 işyeri faaliyetini sürdürmektedir. Diğer KOBİ niteliğindeki, genellikle tarıma dayalı sanayi (süt, un gibi) işletmeleri ilçenin farklı noktalarında faaliyet yürütmektedir. Ancak Konya’nın bu tip işletmelerinin çoğunluğunun ilçe sınırlarında yoğunlaştığı söylenebilir. Konya Ticaret Borsası ve Hububatçılar Borsası da ilçe sınırlarındadır.

ABDURRAHMAN DİNÇ

BİBLİYOGRAFYA

  • Ağacık vd., 1975; Ağaldağ, 2003; Aka, 2007; Ardos, 1995, 25-26; Bozyiğit-Karaaslan, 2005; a.mlf.-Tapur, 2009; Komisyon, 1998; Eren, 2000b; Erinç, 1972; Evliya Çelebi, Seyahatname, 1314, III/18 vd.; Ferit vd., 1339; Göçmez-İşçioğlu, 2004; Gümüşçü, 2001; a.mlf., 2010; İbn Batuta, Seyahatname, 1993, 322; İnan, 1988; Karal, 1997; Mahalle Krokileri ile Adım Adım Karatay, 2009; Doktor Nazmi, 2009; Konyalı, Konya Tarihi, 1997; KİY, 1967; 1984; Komisyon, 1998; Neil, 1983; Oğul, 2003; Oğuz, 1971; Önder, 1962; Biricik, 1992; Strabon, 2005; Şahin, 2003; Tapur, 2010; a.mlf., 2009; Tunçdilek, 1986; Konya Orman Bölge Müdürlüğü 2006, DSİ IV. Bölge Müdürlüğü, DİE/TÜİK 1927-2011, TÜİK, ADNKS 2007-2011 Verileri; Karatay Kaymakamlığı Brifing Dosyası, 2010; Konya İl Çevre Durum Raporları, 2004-2006; http://www.dmi.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=KONYA, 22.08.2012; http://www.tayproject.org/veritab.html, 30.10.2010.