Devlet üretme çiftlikleri, 1 Mart 1950’de yürürlüğe giren yasayla, Tarım Bakanlığına bağlı bir genel müdürlük olarak kuruldu. 1983 tarih ve 60 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne bağlanan işletmelerin merkezi Ankara’dadır. En önemli amaçlarından biri Türk çiftçisine sertifikalı tohum, damızlık hayvan ve fidan sağlamaktır.
Osmanlı Döneminde kurulan Konuklar Tarım İşletmelerinin ilk sahibi Konyalı Çelebi ailesinden Vahit Çelebi’dir. Çiftlik 1894 yılında Belfai isimli bir Fransız’a, daha sonra sırası ile 1914 yılında Kızılay idaresine, 1936 yılında bir Fransız’a ve aynı yıl içinde İhsan Bey’e satılmıştır. 1942 yılında devlet tarafından satın alınan çiftlikte 1943 yılında Özden Teknik Tarım Okulu açılmış ve aynı yıllarda zirai kombina hâline getirilmiştir. 1950 yılına kadar Özden Çiftliği olarak anılan işletme aynı yıl çıkan 5433 Sayılı Kanun’la Devlet Üretme Çiftlikleri Genel Müdürlüğüne bağlı Konuklar Devlet Üretme Çiftliği adını almıştır. 1951 yılında çiftlik bünyesinde zirai alet makine kullanımı ve bakımı üzerine eğitimi veren Makinist Okulu açılmıştır. 1983 yılına kadar eğitim veren okul, bu tarihten sonra Konya’nın Çumra ilçesine taşınmıştır.
Sarayönü ilçesi sınırları içinde yer alan tesis, Sarayönü’ne 5, Konya’ya 57 km uzaklıktadır. Kuzeyinde Gözlü ve Kökez köyleri, batısında Yenicekaya köyü ve Beşgöz Gölü, doğusunda Sarayönü ilçe merkezi arazileri yer almaktadır. Tarla, bahçe, tabii mera ve yem bitkileri üretimi yapılan çiftliğin toplam arazisi 44.570 dekardır. Bu alanın yaklaşık %19’luk kısmı (6.835 da) sulanabilmektedir. İşletmede 31.01.2016 tarihi itibariyle 34 memur, 18 işçi ve 39 taşeron eleman olmak üzere toplam 91 kişi istihdam edilmektedir.
Üretim Faaliyetleri
a) Bitkisel Üretim Faaliyetleri
Tarımsal Sulama Projesi kapsamında 3.348 dekar arazi sulamaya açılmış, sulanan tarım arazisi 3.487 dekardan 6.835 dekara çıkarılmıştır.
İşletmede gerek yem bitkileri tohumluk üretimi, gerekse hayvancılık için kaba yem üretimi yapılmaktadır.
Üretimi yapılan hububat ve yem bitkilerinin tamamı tohumluk olarak değerlendirilmektedir. Son yıllarda sertifikalı tohumluk dağıtımı projesi ile birlikte üretilen tohumlukların tamamı çiftçilere dağıtılmaktadır.
İşletmede yeni kurulan 10 ton/saat kapasiteli tesis ile işletme tohum hazırlama tesis kapasitesi 20 ton/saate çıkarılmış, tesislerin tamamına renk ayırıcı sistemler kurulmuş, tesislere paketleme, barkodlama, paletleme, forklift ile istifleme sistemi kurularak sertifikalı tohum üretiminde uluslararası standartlara ulaşılmıştır.
b) Hayvancılık Faaliyetleri
Sığırcılık Faaliyetleri
İşletmede 200 ana baş kapasite ile sürdürülen Esmer ırkı damızlık sığır yetiştiriciliği, kapasitenin düşük olması sebebiyle 2012 yılında sonlandırılmıştır. Mevcut sığırcılık tesislerinin değerlendirilmesi amacıyla bölge işletmelerden temin edilen erkek materyal ile 1000 baş kapasite ile büyükbaş besi yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Modern tarım tekniklerinin kullanıldığı çiftlikte kuşak ağaçlandırma programları başlatılmış, damla sulama sistemleri kurulmuştur. İşletmenin 2010 yılında yeni tesis edilen 50 dekar koruyucu orman şeridi ile birlikte toplam 1.130 dekarlık park-bahçe arazi varlığı bulunmaktadır. 130 dekarında badem yetiştirilen arazinin 400 dekarı park-ağaç, 500 dekarı koruyucu orman şeridi, 685 dekarında kavaklık ve muhtelif ağaç grubu yer almaktadır.
Konuklar Devlet Üretme Çiftliği
Konuklar Devlet Üretme Çiftliğinde hasat
