Konya’nın Karatay İlçesi, Pürçüklü Mahallesi’nde, Aziziye Camii’nin güneydoğusunda çarşı içerisinde yer almaktadır. Yapı, haçvari, dört eyvanlı, köşe hücreli plan tipinde bir çifte hamamdır. Osmanlılar Döneminde Musahib-i Şehriyar-ı Mustafa Paşa tarafından 1078/1667 yılında yaptırıldı. Hamam, mütevelliliğine Şeyh Ahmet tayin edildiğinden dolayı “Ahmet Efendi Hamamı” olarak bilinmektedir.
Bulunduğu konuma göre çukurda kalan hamamın üzerine iş hanı ve etrafına dükkânlar yapıldığı için yapıyı dışarıdan fark etmek pek mümkün değildir.
Hamamın beden duvarları taş, kubbeye geçişler ve kubbeleri tuğla ile örülmüş, son yıllarda yapılan onarımlarda, iç kısımda zemin ve duvarların yarısı mermerle kaplanmıştır. Kuzey-güney yönünde uzanan çifte hamamın kuzeyinde erkekler, güneyinde kadınlar bölümü bulunmaktadır. Yapının sıcaklık bölümü erkekler ve kadınlar bölümünde de aynıdır, ancak diğer kısımlarda birtakım farklılıklar görülmektedir.
Kuzeydeki erkekler bölümüne Ahmet Efendi Çarşısı’nın içinden (kuzey girişinden) girilmektedir. Soyunmalık bölümü kareye yakın dikdörtgen biçimindedir. Buraya beş altı basamaklı bir merdivenle inilmektedir. 1961 yılında çöken kubbesi son yıllarda onarılmış ve kubbenin ortasına bir aydınlık feneri yerleştirilmiştir. Soyunmalığın dört yanına çift katlı soyunma kabinleri yapılmıştır. Ortasında sekizgen bir havuz yer almaktadır. Soyunmalığın güneyinde keçelik ve hamam bölümlerine geçilen küçük bir ara bölüm bulunmaktadır. Aralık bölümünün doğusunda tuvalet yer almaktadır. Aralığın güneyinden sivri kemerli bir kapıyla soğukluk bölümüne ulaşılır. Kare biçimli soğukluğun üzeri kubbeyle örtülüdür, kubbe pandantiflere oturtulmuştur. İç kısım kubbe tepesindeki bir ışıklık ve etrafındaki üçlü kümeler halindeki fil gözleriyle aydınlatılmaktadır. Bu bölümün ortasında kare planlı bir havuz bulunmaktadır. Mekânın dört yönünde sekiler mevcuttur.
Soğukluğun doğusundaki sivri kemerli kapıyla haçvari dört eyvanlı köşe hücreli sıcaklığa geçilir. Bu geçiş yeri sıcaklığın batı eyvanıdır. Eyvanlar beşik tonozla, köşe hücreleri ise kubbe ile örtülmüştür. Eyvanlara üçer, hücrelere dörder yönden sekiler yerleştirilmiştir. Hem eyvanlarda hem hücrelerde kurnalar bulunmaktadır. Kubbelerin ortasında bir ışıklık ve kenarlarında fil gözleri vardır. Sıcaklığın tam ortasında sekizgen bir göbek taşı yer almaktadır.
Hamamın güneyinde yer alan kadınlar bölümüne cadde üzerindeki girişten girilir. Daha önce erkekler bölümündeki gibi kare biçimli bir soyunmalık yer alırken, burası bugün yol çalışmaları sebebiyle ortadan kaldırılmış ve dikdörtgen biçimli bir soyunmalık yapılmıştır. Soyunmalık iki katlıdır ve üst kata ahşap bir merdivenle çıkılmaktadır. Gerek birinci gerek ikinci katta soyunma kabinleri yer almaktadır. Asıl hamam bölümüne yedi sekiz basamaklı bir merdivenle inilmektedir.
Soyunmalığın kuzeyindeki sivri kemerli bir kapı ile kare biçimli soğukluğa girilir. Burası kubbe ile örtülmüştür. Kubbede merkezi bir ışıklık, etrafında fil gözleri ve dört adet kasnak penceresi bulunmaktadır. Bu bölümün ortasında kare planlı bir havuz, kenarlarında sekiler yer almaktadır. Soğukluğun güneybatısında tuvalet mevcuttur.
Soğukluğun doğusundan sıcaklık bölümüne girilir. Erkekler bölümünde sıcaklığa eyvandan giriliyordu ancak burada güneydoğudaki hücreden girilmektedir. Üzeri kubbe ile örtülü sıcaklığın ortasında sekizgen göbek taşı bulunmaktadır. Dört eyvan tonozla ve köşe hücreleri kubbe ile örtülüdür.
Hamamın dikdörtgen biçimli su deposu, külhanı ve yakıt deposu doğuda yer almaktadır. Hem erkekler hem kadınlar bölümünden buraya çıkılabilmektedir.
Yapıda herhangi bir süslemeyle karşılaşılmamaktadır.
Kitabesi bulunmayan hamam, 1982 yılında Konya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından tescillenmiştir. Hamam, erkekler ve kadınlar bölümüyle günümüzde de kullanıma açıktır.
Ahmet Efendi Hamamı
Ahmet Efendi Hamamı planı (Argun Kocadağıstan)
Ahmet Efendi Hamamı (Hacer Kara)
