Atik Müftü Dairesi, Nûriye-i Sagîr, Nûriye-i Kebîr, Kürt Hacı Halil veya Kurdoğlu, Keleşzade Medresesi adlarıyla da anılmıştır. İsim çokluğu, yaptırandan müderrislerine, zamanla yeniden ihya edenine göre dönem geçtikçe yeni adla anılmasından kaynaklanmaktadır. Nuriye-i Sagir ve Nuriye-i Kebir adıyla iki bölümden oluşmaktadır. Hepsi Çifte Merdiven Mahallesi’nde, İstanbul Caddesi’nden şimdiki Karma İlköğretim Okulu ile Konya Yarı Açık Cezaevi’ne giderken yolun solundadır. Yerinde bugün için Nuriye Camii ve park haline getirilen medrese arsasının bir kısmı durmaktadır.
İlk adıyla Atik Müftü Dairesi, 1883-84’te açıktır. Otuz beş talebesi bulunmaktadır Müderrisi Kürt Halil Efendi (ö. 1920), Celâl, Dürer, İzhâr okutmaktadır. 1892’de tüccar Hacı Mehmet (ö. 1940) tarafından yeniden yaptırılmıştır. Burası sonra, müderrisinden dolayı Hacı Halil Efendi Medresesi, 1900’den itibaren Nuriye Medresesi adıyla tanınmıştır. Nuriye-i Kebir ve Nuriye-i Sagir Medresesi adıyla iki bölümden oluşmaktadır.
Nuriye-i Kebir Medresesinde, müderris Hacı Hüseyin Efendi, 1901-1903’te kırk talebe okutmuştur. 1914’te ise, otuz dokuz talebe okumaktadır. Medrese, birçok talebe yetiştirmiştir. Yüksek tahsilini bu medresede yapan öğretmen Mehmet Rıza bunlardandır.
Nuriye-i Sagir, Büyük Nuriye ile Nuriye Camii’nin güneygüneydoğu taraf bitişiğinde, ayrı bir avlu içindedir. Halk desteği ile Müsevvit Hacı Halil Efendi tarafından 1894 yılında yaptırılmıştır. Medrese ve câmi, Halil Efendi’nin vakfıdır. Düz, toprak damlı, tek bodrum katlı, kapıları medrese avlusuna açılan hücrelerden oluşmaktadır. Kalıntısı 1950’lere kadar gelen medresenin, ortasında bir havuz bulunmaktadır. Hücrelerin girişinde üstü örtmeli birer sundurma bulunmaktadır. Sundurma, odanın penceresi önünde balkon gibidir. Altı, odunluk-kömürlük olarak kullanılmaktadır. Caddeden girildiğinde, odalar avlunun; doğu, güney ve batı taraflarında sıralı gözükmektedir. Câmi tarafına oda yapılmamıştır. Keleşzade Medresesi adıyla da anılan medresede, 1920-23’te, kendi talebeleri dışında, yakınındaki Darülhilâfe’de okuyan öğrencilere de yurt olmuştur. Medreselerin kapatılmasından sonra odaları, göçmenlere barınak olmuştur. Hacı Halil Efendi Medresesi ve Camii’nin yeri, Özel İdare’ce 1930’lu yıllar satılınca vakıf eser, özel mülkiyete geçerek, bir kısmı mülk ev olmuştur.
Hacı Halil Efendi, 1883’ten itibaren burada müderristir. Arada medrese müştemilatı yenilenmiştir. 1920 öncesinde medrese, kendi adıyla tanınmaktadır. Aslen Harputlu olan Halil Efendi, 1901 ve 1903’te on sekiz talebeye ders okutmuştur. 1914’teki talebe miktarı, yirmi ikidir.
Hacı Halil Efendi âlim bir kimsedir. Konya Müftülüğünde müsevvit yardımcılığı ve müsevvitlik yapmış, kendi camisi (Nuriye), Kapı ve Aziziye camilerinde vaazlar vermiştir. İslam’ı titizlikle yaşayan, takva sahibi, bir şahsiyet olarak bilinen Halil Efendi, evlatları ve talebelerini de öyle yetiştirmeye gayret etmiştir. Bunlardan birisi, Kapı Camii’nde elli dört yıl imamlık yapıp birçok hafız yetiştiren Hacı Haydar Efendi (1864-1949)’dir. Kasım 1920 tarihinde vefat etmiş, Musalla Mezarlığı’na gömülmüştür.
Halil Efendi’den sonra müderris, talebe ve damadı Bergamalı Hacı Hasan Efendi (1867-1940)’dir. Dersleri yanında, medrese camiinde, Ramazan ayında, önemli günlerde vaazlar vermiş, müsevvitlik yapmıştır. Camideki ders halkasında yüzlerce talebe bulunmaktadır. Onun için çok talebe yetiştirip bir hayli icazet vermeye muvaffak olmuştur.
Medrese, 1922’de açıktır. Bergamalı, 1940’ta vefat ederek Musalla Mezarlığı’na gömülmüştür.
Hacı Hasan Efendi, Vakıflardan müderris olarak 1923’te elli kuruş aylık almaktadır. Medreselerin kapatıldığı 1924’te maaşı, seksen altı kuruş, yirmi paradır.
