HOCACİHAN (MURSAMAN) TÜRBESİ

Selçuklu ilçesine bağlı Molla Gürani Mahallesi’nde, Tekke Mezarlığı’nın hemen önünde, ana girişinin solunda, yer alan ve halk arasında Mursaman Türbesi olarak bilinen yapı, XIII. yüzyılın sonlarına tarihlendirilmektedir.

Tuğladan inşa edilen kübik gövdeli türbenin üzeri yarım küre biçimli bir kubbe ile örtülmüştür. Güney cephesinin ortasından kare planlı, tuğla beşik tonoz örtülü mumyalık bölümüne beş basamakla inilmektedir. Bu bölümün tonozu ortada doğu-batı yönünde bir kemerle kuvvetlendirilmiştir. İçte, kuzey ve güney duvarlarında moloz taş, doğu ve batı duvarlarında ise yalın tuğla kullanılmıştır. Ortada kemerin altında tuğla sanduka yer alır. Moloz taşla yapılan sandukanın üzeri sıvandığı için çini kaplama ve kitabesi olup olmadığı hususunda hiçbir iz kalmamıştır.

Güney cephedeki üst katın girişinin nasıl olduğu bilinmemekte, bugün alt kısmı örülmüş pencerelerinden güneydekinden girilmektedir. İ. H. Konyalı, üst kata cenazelik kapısının üzerinde yer alan sahanlığa çıkan bir merdivenle ulaşıldığını, kapı yerinin kapatıldığını belirtir. Öyle anlaşılıyor ki, türbenin güney cephesi daha sonraları elden geçirilmiş; burada yatay profilli bir balıksırtı örgülü dikdörtgen pano oluşturulmuştur.

Üst kat kare bir plan göstermekte köşelerdeki tromplar aracılığıyla yalın tuğla kubbeye geçilmektedir. Güney yönü dışında bütün yönlere altta yuvarlak kemerli, üstte dikdörtgen tepe penceresi açılmaktadır. İçte herhangi bir bezeme iziyle karşılaşılmaz. Türbe dışta tümüyle tuğladan yapılmıştır. Bütün yüzeyler yukarıda köşeleri pahlanarak yamuk alanlar oluşturmuş, köşelerde, içteki trompların üzerleri ortada omurga biçiminde sırtları bulunan üçgenler aracılığıyla örtülmek suretiyle etkili bir görünüm elde edilmiştir. Kubbe üzerinde yer yer üçgen çıkıntılar bulunmaktadır.

Hoca Cihan’ın, Sadreddin Konevi zamanında yaşamış bir devlet ve bilim adamı olduğu bilinmektedir. Sadreddin Konevi’ye bir mescit ve bir türbe inşa ettiren Hoca Cihan, kendi türbesini de 1275’lerde yaptırmış olmalıdır (Önkal, 1996, 274).

Hoca Cihan Türbesi, halk arasında bazı hastalıkları iyileştirdiğine inanılan sınanmış yerlerdendir. Geçmişte sıtmadan kurtulmak isteyenlerin mini mini bir taşa bez parçası bağlayarak tavanına astıkları bu türbe, aynı zamanda ayırt tekkesidir. Hasta çocuklar buraya götürülerek sandukanın yanına yatırılırmış. Eğer bu çocuk ağlarsa kurtulur, uyursa ölürmüş (Konyalı, 1964, 699).