İZZET AHMET PAŞA

Osmanlı Dönemi Konya valisi. (1789-1876)

İzzet Ahmet Paşa, Kâmil Ahmet Paşa’nın torunu; “Deli Hakkı Paşa” diye bilinen ve Konya’da valilik görevinde de bulunan Hakkı Mehmet Paşa’nın oğludur. Mehmet Paşa’nın Hanya valiliği sırasında doğdu.

Birçok yerde valilik görevinde bulunan İzzet Ahmet Paşa, ilk memuriyetine kapıcıbaşı olarak başladı. Bu görevde iken Anadolu ve Rumeli’deki eyalet, sancak ve kazalara nüfus sayımı için memurlar tayin edilerek mevcut erkek nüfusu tespit edilip, deftere kaydedilmesi gerektiğinden İzzet Ahmet Bey de Manastır’a görevlendirildi. Ardından Yeniil Voyvodalığına getirildi. Süleyman Paşa ile Rus harbine iştirak etti ve beylerbeyi oldu. Cemaziyelevvel 1253 (Ağustos 1837)’te Kolordu kumandanı (ferik) olarak Ankara’ya tayin edildi. Şehrizor eyaleti eskiden Bağdat’a mülhak olarak idare edilmekte olduğundan yine eskisi gibi Bağdat’tan idare olunmak üzere, Bağdat’a liyakatli bir komutanın getirilmesi gerekli görülerek, Ahmet İzzet Bey Asakir-i Mansure ferikliği ile Bağdat’a görevlendirildi. Bağdat ferikliği görevine tayininde, o sırada akrabasından olan Bağdat Valisi Ali Rıza Paşa’nın himayesi oldu. Aynı yıl Ali Rıza Paşa’nın kızı ile evlendi. Daha sonra Cidde vali kaymakamı, Şubat 1842’de ise Sayda valisi oldu. Aynı sene Kıbrıs Muhafızlığına nakledildi. 1843 Şubatında Adana ve tam bir yıl sonra Şubat 1844’te Bolu Valiliğine atandı. 20 Eylül 1845’te kendisine vezirlik rütbesi verilerek Diyarbekir Valiliğine gönderildi. Bir yıl kadar bu görevi yürüttükten sonra Kasım 1846’da Erzurum’a, iki ay sonra da Sivas’a tayin edildi. Zilhicce 1263 (Kasım 1847)’te bu görevinden azledildi. Dört ay sonra Mart 1848’de Yanya, ardından da Trablusgarp valisi oldu. Ağustos 1852 tarihinde bu görevinden de azledildi. Bir yıl sonra Eylül 1853’te Belgrat valisi oldu. Ocak 1855’te ikinci defa Yanya Valiliğine getirildi. Dokuz ay kadar bu görevde kaldıktan sonra Ekim 1855 tarihinde Trabzon, üç ay sonra da Şam Valiliğine nakledildi. Aralık 1857 tarihine kadar Şam’da görev yaptıktan sonra, yeni nizamnameleri hazırlamak, memurların muhakemesi ile meşgul olmak ve lüzum görülen devlet işlerinde rey vermek için kurulan Meclis-i Valâ-yı Ahkâm-ı Adliye azası oldu. 1858 yılı Ağustosunda bu görevine ilaveten ikinci defa Trabzon valisi oldu. İki yıl sonra Eylül 1860’da valilik görevinden azledildi. Bir yıl bekledikten sonra Eylül 1861’de bu defa Cidde’ye vali olarak tayin edildi. Eylül 1864’te bu görevinden de azledildi. Bir sene mazuliyetten sonra Eylül 1865’te Konya valisi oldu. Haziran 1867’de bu vazifeden ayrılana kadar bir yıl dokuz ay Konya valiliği görevini yürüttü. 14 Kasım 1868’de Hüdavendigâr Valiliğine tayin oldu. Bu görevinden de Nisan 1870’de önce azil sonra da emekli edildi.

İzzet Ahmet Paşa 24 Muharrem 1287 (20 Şubat 1876)’de İstanbul’da Üsküdar’da bulunan konağında vefat etti. Mezarı Haydar Paşa’dadır.

Ahmet Paşa vali olarak birçok yerde görev yapmış, ama bu valilikleri sürekli olmamış beş defa azledilmiştir. Hatta son görevi olan Hüdavendigâr valiliğinden ayrılışı da azilledir.

Bilgili ve idari işlere vâkıf oluşu ile şöhret bulmuş, namuslu, dürüst, cömert, muhterem, padişaha sadık bir vali idi. Çocukları Musul Valiliği görevinde bulunan Aziz Paşa ile Hakkı Paşa ve Süleyman Bey’dir.

BAYRAM ÜREKLİ

BİBLİYOGRAFYA

  • Sicill-i Osmanî, 1996, III/462; Ahmet Lütfi Efendi, 1999, II-III/337-340, IV-V/641, 923; Mustafa Nuri Paşa, 1980, III-IV/256-257.