Türkiye Selçukluları Döneminde, 668/1269 yılında, Sahip Ata Fahreddin Ali tarafından yaptırılmıştır. Konya surunun Larende Kapısı civarında olduğundan bu isimle anılmış olmalıdır. Bugün Meram Caddesi üzerindeki Sahip Ata Camii bitişiğinde bulunan külliyenin içindedir. Başlangıçta hankâh olarak yaptırılan bina, daha sonra medrese olarak kullanılmıştır. Mimari açıdan merkezî kubbeli medreseleri hatırlatır. Sultanhamamı karşısındaki, doğuya bakan taç kapısından içeriye derin bir dehlizden girilir. Merkezî büyük kubbenin örttüğü kapalı orta avluya, dört kapı açılmaktadır. Bu kapılardan biri külliyenin türbesine, diğerleri ise köşelerden, diğer yönlere yapılan odalara girişi sağlamaktadır. Türbe hariç diğerleri örülmüştür. Bu odalar zamanımıza gelememişlerdir. Sahip Ata’nın diğer hayır eserleri gibi, bir Selçuklu mimari şaheseri olarak yaptırılan bu hankâhın ne zamandan beri medrese olarak kullanıldığı bilinmemektedir.
1848’de on sekiz odalı bir medrese olarak kayıtlara geçtiğine bakılırsa, medrese çevresine sonradan başka odalar ilave edilmiş olmalıdır. 1882 ve 1883 yıllarındaki Osmanlı kayıtlarında medreseler arasında adının anılmayışı, bu tarihlerde medresede eğitim-öğretim faaliyetinin olmadığını göstermektedir. 1901 yılındaki kayıtlardan faal olduğu anlaşılan medresenin otuz üç talebesi bulunmaktadır. Bu dönemdeki müderrisi, Kiçimuhsineli Hattat Hacı Ali Efendi’nin 1913’te vefatından sonra, 1914 yılında da medresenin açık olduğu ve otuz beş öğrencisinin bulunduğu bilinmektedir. 1924’te mescit olarak kullanıldığı bilinen Larende Medresesi, Cumhuriyet Döneminde de özellikle Sahip Ata Camii’nin onarım ve tamir için kapalı olduğu zamanlarda mescit olarak kullanılmıştır. 1980’li yıllarda başlayan restorasyon çalışmaları yakın zamanda bitirilmiş ve bu tarihî abide gün ışığına çıkarılmıştır.
Larende Medresesi
