MERAM

Meram ilçesinde çalışan nüfusun ekonomik faaliyet kollarına göre dağılımında, çalışan nüfusun büyük kısmının tarım ve hayvancılık faaliyetlerden geçimini sağladığı görülmektedir. Sanayi ve hizmet sektörlerinin payı her geçen gün artmakla birlikte istenilen düzeye ulaşılamamıştır. Konya ile ilgili olarak kullanılan “Tarım Kenti” nitelemesi Meram için de kullanılabilir.

İlçe merkezinde ise halkın genellikle büyük bir bölümü ticaret ve sanayi ile uğraşmaktadır. Sanayi kesiminde günden güne imalat dalında artışlar görülmekte olup, ilçede Meram Küçük Sanayi ve Alakova Kömürcüler siteleri bulunmaktadır. Köy ve kasabalarda hayvancılık ve tarımla uğraşan kesim çoğunluktadır.

İlçede Konya Şeker, Krom Magnezit, Şeker Süt, Karahüyük Un, Öğün Çay, Köyüm Süt, Mevsim Balık ve Su Ürünleri, Şanlı Yemek Fabrikası olmak üzere (8) fabrika, Kongaz ve Meramgaz tüp dolum tesisleri en önemli sanayi kuruluşlarıdır.

Tarım

Konya ili ve Meram ilçesi tarihî süreç içerisinde verimli topraklar üzerinde bulunmalarından dolayı tarım önemli bir konumdadır.

Bu konuda Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde: “Meram Dağı’nda bir çeşit Nil renginde çiçek olur ki debbağları bununla deri öldürüp gök, gül, şeftali, sarı, turuncu, kırmızı sahtiyan yaparlar ki, Arap ve Acem diyarında pek meşhurdur. Meyvelerinden Meram Dağı’nda Kamerü’d-devle ve Kamerü’d-din adıyla iki çeşit kırmızı kayısısı olur ki, Şam’ın Hamevî kayısısından lezzetli, sulu ve hoş olur. Yirmi türlü armut ve kiraz ve durakısı, üzüm sarması, badem kırması olur. Toprağın tabiatı icabı buralarda limon, turunç, nar, incir, zeytin gibi meyveleri olmaz.” diye yazmıştır.

Konya ve Rehberi (1339/1923) adlı eserde ise: “Halkın büyük bir kısmı ziraatla ilgili ve çiftçidir. Ziraat Müdürlüğünce yapılan istatistiğe göre, 1335-1336 (1919-1920) yıllarında on kazasıyla birlikte Konya Ovası’nda 4.011.335 dönüm arazide hububat ziraatı yapılmaktadır. Mahsulât ise 123.343.900 kilo civarındadır. Konya’ya ait ziraat alanın miktarı ise 665.494 dönüm olduğu belirtilmiştir.

1997 Köy Envanteri’ne göre Konya’da tarımsal faaliyetlerle geçimin sağlayan aile sayısı fazladır. Bitkisel üretim ve hayvancılık yapan 3.677 hane, yalnızca bitkisel üretim 653 hane, yalnız hayvancılık 130 hane, tarımsal faaliyet yapmayan 641 hane bulunmaktadır.

Yine aynı verilerde toplam arazi 1.780.919 dekar olup ekilen arazi içinde 50.436 dekar sulanan arazi iken, sulanmayan arazi 123.478 dekardır. İlçedeki nadas arazisi 57.214 dekar sebze bahçeleri ise 13.082 dekar yer kaplamaktadır.

Koruluk ve ormanlık alan 317.000 dekar, çayır ve otlak arazisi 459.610 dekar tarıma elverişli kullanılmayan arazi 552.900 dekardır. Topraklı çiftçi 4.316 hane, topraksız çiftçi 14 hanedir.

Günümüzde, ilçe topraklarının kullanım durumu incelendiğinde; bu topraklarının yaklaşık %37’sinden tarım alanı olarak faydalanılmaktadır. Tarım alanları da kendi içerisinde sulu ve kuru tarım arazisi, iyi ve kötü arazi olarak değerlendirilmiştir. Sulama işlemi dere kenarları hariç daha çok yeraltı sularıyla ve sulama kanalları vasıtasıyla yapılmaktadır.

Meram İlçesi Arazi Dağılım Durumu (2010):

(Konya İl Tarım Müdürlüğü, 2010)

Meram İlçesinde Arazi Kullanımı Grafiği

Toplamda tarım arazisi 620.638 ha alan (%37) yer kaplamaktadır. İlçe genelinde maalesef meyve sebze ve bağ alanlarının oranı çok az olduğundan tabloda yer bulamamıştır. Ayrıca ilçedeki dikkati çeken bir diğer husus orman varlığının Konya geneline göre fazla olmasıdır. Toplam yüz ölçüm içerisinde orman arazisi %24’lük bir paya sahip olup ormanlık alanlar daha çok yüksek ve dağlık kesimlerde görülür. Ayrıca ilçeyi farklı kılan diğer bir husus ise kullanılamayan arazinin çok fazla oluşudur (%29). Mera alanlarının oranı toplam arazinin sadece %10’una tekabül eder.

İlçedeki Belli Başlı Tarım Ürünleri (2010):

(İl Tarım Müdürlüğü Konya, 2010)

Tablodan da anlaşılacağı üzere ilçe genelinde en çok ekilen ürün buğdaydır. Bunu arpa, nohut, yonca ve şekerpancarı takip etmektedir. Meyveler içinde ise değişik çeşitleriyle elma en çok yetiştirilen meyvedir. Bu rakamlar da bize ilçede tarımın önemli bir geçim kaynağı olduğunu gösteren verilerdir.

Hayvancılık

İlçe kırsalında küçükbaş ve büyükbaş hayvan besiciliği yaygındır. Hayvan varlığı ve besicilik faaliyetleri ilçe ekonomisinde önemli bir yer işgal eder. İlçede yaklaşık 44.000 büyükbaş (18.800 sığır, 27.200 dana), 102.100 koyun, 10.250 keçi olmak üzere 112.350 küçükbaş ve yaklaşık 200.000 kanatlı mevcuttur. Büyükbaş hayvan varlığının büyük çoğunluğu etlik besi içindir, saf ve melez ırklardan oluşur. Süt inekçiliği kayda değer bir yaygınlıkta değildir.

Meram İlçesi Hayvan Varlığı (2010):

(Konya İl Tarım Müdürlüğü, 2010)

Diğer merkez ilçelere kıyasla en fazla hayvancılık Meram’da yapılmakta ve il genelindeki toplam hayvan varlığının yaklaşık %11’i ilçede beslenmektedir. İlçede özellikle kenar mahalleler diye tabir edilen bölgelerde yoğun bir şekilde besi hayvancılığı yapıldığı, bunun yanı sıra tavuk çiftliklerinin fazlaca olduğu görülmektedir. İlçenin hayvan potansiyeline bakıldığında ilçede kanatlı hayvan sayısının fazlalığı dikkat çeker. Son yıllarda gerek Avrupa Birliği gerekse Mevlâna Kalkınma Ajansı projeleri sayesinde hayvancılık desteği alınmakta, daha bilinçli ve verimli şekilde hayvancılık faaliyetleri yapılmaktadır.

Sanayi

Konya’nın üç organize sanayi bölgesinden hiçbirinin yer almadığı ilçede sadece Meram Küçük Sanayi ve Alakova Kömürcüler siteleri bulunmaktadır. Ancak ilçe sınırlarında nüfusun bir bölümü organize sanayi bölgelerindeki işletmelerde çalışmaktadır. KOBİ niteliğindeki, genellikle tarıma dayalı sanayi (gıda, süt, un gibi) işletmeleri ilçenin farklı noktalarında faaliyet yürütmektedir. Ancak Konya’nın bu tip işletmelerinin çoğunluğunun ilçe sınırları dışında yoğunlaştığı söylenebilir.

Ulaşım

Konya, dolayısıyla Meram, tarih boyunca belli başlı yollar üzerinde yer almıştır. Tarihî İpek Yolu’nun en önemli ticaret ve konaklama merkezlerinden birisi olmuştur.

Anayollar ile köy yolları asfalt olup bütün köylerde merkeze ulaşım rahatlıkla sağlanmaktadır. İlçede kış aylarında kapalı köy yolu bulunmamaktadır. Köylerin ilçe merkezine uzaklığı 60 km’den daha kısadır.

İlçe sınırları içerisinde DDY hattı geçmekte ve tren istasyonları mevcuttur. Ayrıca Konya-Ankara arası Yüksek Hızlı Tren (YHT) seferlerinin başlamış olması Konya Tren Garı’nın Meram ilçesinde olması gelişmeyi tetikleyen bir özelliktedir. Bu Konya adına çok önemli bir olaydır.

Yine gün içerisinde sabah ve akşam saatlerinde gerek THY gerekse özel sektöre ait uçaklarla sürekli İstanbul’a ve haftanın belli günlerinde de İzmir’e uçuşlar düzenlemektedir.

Turizm

Meram ilçesi turizm ve turizm potansiyeli bakımından çok zengin olmasına rağmen bu potansiyel yeterince değerlendirilememiştir.

Adı Konya ile özdeşleşen Mevlâna Celaleddin Rumi sebebiyle hoşgörünün başkenti olan Konya’ya her yıl inanç ve düşünce ziyaretçileri akın etmektedirler. Mevlâna Türbesi, Karatay ilçesi sınırları içerisinde bulunsa da pek çok tarihî eserin de burada bulunması, yanı sıra Meram bağları gibi coğrafi güzelliklere sahip olması Meram’ı özel kılmıştır. Hatta öyle ki, pek çok kaynak Mevlâna’nın sık sık Meram’a gittiğini, burada sohbet ve sema meclisleri kurulduğunu ve Mevlâna’nın en coşkulu şiirleriyle Mesnevi’nin bazı kısımlarını burada yazdığını belirtir.

Lystra (Klistra) antik kenti (bk. Gökyurt*), Sadreddin Konevi Manzumesi*, Sahip Ata Külliyesi*, Atatürk Müzesi*, Etnografya Müzesi*, İplikçi Camii*, İnce Minare Taş ve Ahşap Eserler Müzesi*, Kapı Camii*, Dursunoğlu (Tahir Paşa) Camii*, Sırçalı Medrese Müzesi*, Ateşbaz-ı Veli Türbesi* ve Cemel Ali Dede Zaviyesi*, Hasbey Hamamı* gibi pek çok tarihî ve vakıf eseriyle Dere*, Çayırbağı, Hatıp, Dutlukırı piknik ve mesire alanları; Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi* Meram ilçesi sınırları dâhilindedir.