Karatay ilçesinde, Köprübaşı Caddesi üzerinde, Müftü Abdullah Efendi Mescidi’nin bitişiğinde bulunan çeşme, önceleri mescidin güney duvarına bitişikken, sonradan mescidin güneybatı köşesine taşınmıştır. Yaklaşık 2,05 m yüksekliğinde ve 3,25 m genişliğindeki yapı, tek cepheli, basık yuvarlak kemerli, bağımsız bir sokak çeşmesidir. Kemerin üstünde, alınlık kısmında yer alan, mermer malzemeye celi talik hatla yazılmış dört satırlık kitabesinden anlaşıldığı üzere çeşme, H 1342/1924 M yılında yaptırılmıştır. Kitabesine göre banisi belli olmamakla beraber, bazı kaynaklarda Müftü Abdullah Efendi’nin ismi geçmektedir.
Yapıda, iki farklı malzeme kullanımı göze çarpmaktadır. Çeşmenin üzengi hizasından itibaren alt kısımda mermer malzeme, üst kısımda ise düzgün kesme Sille taşı kullanılmıştır.
Yapının basık yuvarlak kemeri, yanlarda profilli başlıklarla meydana getirilmiş mermer ayaklara oturur. Kemerin kilit taşı yukarı doğru taşırılarak yüzeyi çerçevelenmiş ve içerisine de celi sülüsle“Mâşâ’allah” ibaresi hakkedilmiştir. Yapının alınlık kısmının her iki yanına, birbirlerinden farklı tezyin edilmiş sekizgen çini panolar yerleştirilmiştir. Çeşmenin kare bir çerçeve içerisine alınmış ayna taşı daire formlu olup, derin oyularak yapılmıştır. Ayrıca kare çerçeve ile dairevi olarak vurgulanmış kısmın üstte meydana gelen köşe boşluklarına iki adet çiçek motifi yerleştirilmiştir. Yapının en üst bölümü ise profilli bir saçak ile sonlanmaktadır.
Alt bölümde simetrik iki testiliği bulunan çeşmenin yuvarlak formlu yalak kısmı yenilenmiştir. Yapı, sonradan yapılmış ahşap saçak ile koruma altına alınmıştır.
Kitabesinin okunuşu şöyledir:
“Bârekellâhu Te’âlâ
Bismillâhirrahmânirrahîm
Ve sekâhüm rabbühüm şerâben tahûrâ
Oldu matarla şîrîn âb-ı çeşme zîrâ
1342 (H) 1339 (R)”
Müftü Abdullah Efendi Çeşmesi
