ULUIRMAK MEZARLIĞI

Tarihî bir mezarlık.

Meram ilçesi, Uluırmak Saka Mahallesi, Karaoğlan Sokağı’nda yer alan dikdörtgen planlı mezarlık, 25.000 m2lik bir alanı kaplamaktadır. Doğuda Karaman Caddesi üzerinde ana girişi, kuzeyde ve batıda ise diğer girişleri vardır. Cadde üzerindeki girişinde bekçi kulübesi bulunmaktadır. Mezarlığın bakımı ve güvenliği bekçi tarafından sağlanmaktadır. Ana girişte havuz ve çeşme, iç kısımlarda ara ara çeşmeler yer almaktadır. Oldukça yeşil bir görünüme sahip olan mezarlık içerisinde ana yürüyüş yolları mevcuttur. Defin işlemi hâlen devam etmektedir.

Mezarlıktaki tarihî mezar taşlarının malzemesi mermer, Sille ve Gödene taşlarıdır. Mezar taşlarında sivri ve teğet kemer, güneş biçimli tepelik ve farklı tepelikler, erkek mezar taşlarında fes, sarık, sikke ve kavuk şeklinde değişik başlıklar görülmektedir. Mezar taşları doğrudan toprağa yerleştirildiği gibi birkaç kademeli kaide üzerine de yerleştirilenler mevcuttur. Bazı mezar taşları ise çerçeveli mezar tipindedir. Mezar taşları sülüs, nesih, rika ve talik hattıyla kabartma tekniğinde yazılmıştır. Mezarlıkta üzerinde yazı bulunmayan, kabaca şekillendirilmiş mezar taşları da mevcuttur. Süsleme olarak birkaç mezar taşında servi motifi görülmektedir.

Cumhuriyet Dönemi mezar taşlarında ise mermer ve beton malzeme kullanılmış, hem baş hem ayak taşının bulunduğu çerçeveli mezar tipi tercih edilmiştir. Bazı mezar taşlarının ayak taşı olmayıp, onun yerine kuşların su içmeleri için suluk yapılmıştır. Baş taşlarında daha çok güneş biçimli tepelik, sivri ve dilimli kemer, erkek mezar taşlarında sarık ve sikke şeklinde başlıklar, ayak taşlarında ise dilimli kemer, sivri kemer ve üçgen alınlık görülmektedir. Mezar taşlarında süsleme olarak servi motifi, gül, lale, kıvrım dallar ve hatayi motifi yer almaktadır. Bazı mezar taşlarının kitabeleri hem Arap hem Latin alfabesiyle yazılmıştır. Sille taşından yapılan mezar taşlarının bir kısmında kitabelik bölümü mermere yazılmış ve Sille taşının içine monte edilmiştir. Bu dönemde yazı genellikle kazıma tekniğindedir.

Mevcut mezar taşları arasında en eski tarihli olanı 1182/1768-69 yılına aittir. Bu tarihten yola çıkarak mezarlığın, XVIII. yüzyıldan bu yana kullanılan bir Osmanlı mezarlığı olduğu söylenebilir.

Uluırmak Mezarlığı'ndan bir görünüm

HACER KARA

BİBLİYOGRAFYA

  • Kara-Danışık, 2005, 322; Uz, 2004, 314;