YUNAK

Karataş Mahallesi’ndedir. Düzgün yonu taştan yapılmış Daha önce kilise olarak kullanıldığı sanılan bina, XIX. yüzyılda restore edilerek konak olarak kullanılmış bir konuttu. Günümüzde özel mülkiyette olan ve sıvanıp, depo yapılan yapının, kapısının üzerine sonradan yerleştirildiği anlaşılan kitabede R 1275/M 1859 yılında yapıldığı belirtilmektedir.

Bayatkulu Tekkesi

İlçe merkezinin batısında, aynı adlı tepenin zirvesinde yer alır. Türbede Bayatkulu aşiretine ait bir eren kişinin yattığı rivayet edilir. Bugünkü türbe, moloz taş duvarlı, köşelerde tromplara oturan bir kubbeye sahiptir. Kubbe dışarıdan konik bir şekildedir. Ne zaman inşa edildiği bilinmeyen yapı, bu hâliyle XVIII-XIX. yüzyıla tarihlenebilir (Karpuz, Envanter, III).

Karataş Çeşmesi

Yunak Belediyesinin mülkiyetinde olan çeşme hâlen kullanılmamaktadır. Yapı, köy meydanında, Bizans-Selçuklu suyolunun sonunda inşa edilmiş bir meydan çeşmesidir. Oval kemeri devşirme ayaklara oturur. Aynalığının üzerinde üç lüle, taslık ve bol miktarda antik yazılı ve kabartmalı parça bulunur. Saçağı iki yana eğimlidir. Üzerindeki kitabede R 1279/M 1863-64 tarihinde yapıldığı belirtilen çeşme, Konya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun 18.09.1997 gün ve 2977 sayılı kararıyla tescil edilmiştir (Karpuz, Envanter, III/2222).

Merkez Camii Çeşmesi

Merkez Camii avlusunda yer alan, devşirme ve moloz taştan yapılmış, sivri kemerli, XIX. yüzyıla tarihlendirilen bir sokak çeşmesidir. Onarım ve ilavelerle değişen çeşmenin önüne büyük bir yalak yapılmıştır. Dışa taşan kemer ve alınlık devşirme iki ayağa oturur. Ayna taşı olarak üçgen alınlıklı bir mezar steli kullanılmıştır. Ayna taşının üstünde taslık vardır. Yapı düz saçaklıdır. Hâlen kullanılmayan çeşme Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun 04.03.1988 gün ve 99 sayılı kararıyla tescil edilmiştir (Karpuz, Envanter, III/2220).

Turgut Çeşmesi

Oval kemerli, bol devşirme malzeme kullanılmış bir meydan çeşmesidir. Köy meydanında, Bizans-Selçuklu suyolunun sonunda inşa edilmiş üç lüleli bir çeşmedir. Eğimli araziye yaslanan çeşme tek cephelidir. Oval kemer devşirme ayaklara oturur. Aynalığın üzerinde üç lüle, taşlık ve antik yazıtlı ve kabartmalı parçalar bulunur. Kitabesi olmayan çeşme, kemer formundan dolayı XIX. yüzyıla tarihlendirilebilir. Çeşme, Konya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun 18.09.1997 gün ve 2977 sayılı kararıyla tescil edilmiştir (Karpuz, Envanter, III/2217).

Karataş Mahallesi Merkez Camii

Yunak Karataş Mahallesi’nde bulunan Merkez Camii, dikdörtgen planlı, taş duvarlı, kırma çatılı bir yapıdır. Daha önce bitişiğinde bulunan eski caminin yıkılması sonucunda bugünkü hâliyle 1959 yılında yapılmıştır. Caminin güney cephesinin sağındaki tuğla burmalı minare yenidir. Dikdörtgen planlı harimin girişinde bir mahfil bulunur. İçteki tavan örtüsü, sekizgen içerisindeki bağdadi bir kubbe ile sağlanmıştır.

Caminin mihrap, minber, kubbesi ve yan yüzleri zengin nakış ve yazılarla süslenmiştir. Bu süsleme, 1950’li yıllarda bu bölgede birçok camiyi nakışlayan Gaziantepli Müslim Gökçek tarafından yapılmıştır. Cami, yeni olmasına rağmen tasarımı, özellikle belirli bir üslubu (Halk Nakış Üslubu) yansıtması bakımından nakışlarıyla önemlidir. Konya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun 04.03.1988 gün ve 99 sayılı kararıyla tescil edilen cami, Vakıflar Genel Müdürlüğünün mülkiyetinde olup, hâlen ibadete açıktır (Karpuz, Envanter, III/2215).

Yukarı Piribeyli Camii

Yukarıpiribeyli kasabasında bulunan cami, ahşap direkli, çatılı bir yapıdır. H 1313/M 1896 yılında yaptırılmıştır. Muntazam taş işçiliğine sahip caminin, sonradan, düz toprak damı üzerine kırma çatı yerleştirilmiştir. Harime batı cephesinin kuzey köşesinden girilir. Girişin üzerinde ahşap mahfil bulunur.

Harim üçerli ahşap direkle üç sahına ayrılmıştır. Sahınların üzeri düz tavan tahtası ile kaplanmıştır. Mihrap bordür ve alınlığında ahşap süslemelere yer verilmiştir. Sütunları taşıyan kemerli bir geniş bordürle nihayetlendirilmiştir. Minber aynalığında geometrik motiflere yer verilmiştir. Bölgenin tipik ahşap direkli camilerinden birisidir. Konya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun 02.09.1994 gün ve 2048 sayılı kararıyla tescil edilen cami, Vakıflar Genel Müdürlüğünün mülkiyetinde olup, hâlen ibadete açıktır (Karpuz, Envanter, III/2228).

Kız-Oğlan Mağarası

Yunak-Yukarıpiribeyli yol güzergâhındaki bu mağara, muhtemelen Bizans öncesi bir dönemde yapılmıştır. Mağara, Konya Anıtlar Yüksek Kurulunun 09.05.2014 tarih ve 2010 sayılı kararıyla sit alanı ilan edilmiştir.

Sivil Mimari

Yunak ve köylerinde meskenlerin çoğu taş-ağaç karışımı malzemeden yapılmıştır. Bunun yanı sıra kerpiç evlerle, kullanımı çok eski tarihlere uzanmayan tuğla evlerin varlığı da dikkat çeker. Evler, yüksek duvarlı geniş bir avlu içinde inşa edilmişlerdir.

Yakın geçmişte (1954) Yunak’a göç eden Muhacirler, inşa ettikleri bahçeli estetik, mimari özelliklere sahip evlerle Yunak kültür hayatına önemli katkılarda bulunmuşlardır. Göçebe hayata alışkan yerel halkın, yerleşik kültüre tam olarak intibak etmediği bir sırada aralarına giren bu Muhacirlerin taşıdığı kültürel değerlerden olumlu olarak etkilenmişlerdir.

VI. TURİZM

Yunak’ta turizm açısından önemli sayılabilecek ve sit alanı olarak kabul edilmiş bir yer bulunmamaktadır. Turizm açısından önemli sayılabilecek yerler arasında Yunak-Yukarıpiribeyli yolunda bulanan Karataş Şelalesi ve Hacı Hamza Yaylası gösterilebilir.

VII. EKONOMİ

Yunak’ın ekonomisi tarım, ticaret, kamu hizmetleri, sanayi, ulaşım gibi sektörlere dayanmaktadır. Çalışanların %56’sı tarımda, %7,1’i sanayi+küçük sanayide, %11’i ticaret, %16,9’u kamu hizmetlerinde, %9’u ise ulaştırma sektöründe çalışmaktadır.

Geçmişte ağırlıklı olarak hayvancılığın yapıldığı Yunak’ta günümüzde daha çok tarım ağırlıklı bir ekonomi görülmektedir.

TARIM

Cumhuriyet Dönemi ekonomisi tamamen tarım ve hayvancılığa bağlı olan ilçe, günümüzde de bu özelliğini sürdürmektedir. İlçenin ekonomisinde tarımsal üretimin payı büyüktür. Bu durum hayvancılıkla beraber özellikle köylerde kendini net bir şekilde ortaya koyar. Yunak Ziraat Odasından alınan bilgilere göre ilçede toplam 1.560 kişi tarımla uğraşmaktadır. Tarımsal üretim çok çeşitlilik göstermekte olup, 2014 yılı itibariyle Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS)’ne kayıtlı 1.000.000 m² arazide üretim yapılmaktadır. Sulu tarımın da etkisiyle 800.000 m² civarındaki arazide buğday, arpa, yulaf; 1.200 m² arazide yonca ve fiğ; 60.000 m² arazide de ayçiçeği (yağlık-tohumluk) ve aspir ekimi yapılmaktadır.

İlçede 10.000 büyükbaş, 49.500 civarında küçükbaş hayvan vardır. Mera alanı ise 300.000 m²dir.

Yunak buğday üretimi açısından Konya’nın ilçeleri arasında birinci sırada yer alır. Buğdayda dekar başına verim 200 kg’dır. Arpada ise verim, dekar başına 230 kg’dır.