Akşehir’in Çimenlik Mahallesi, Hamam Sokağı’nda yer alan hamam, XX. yüzyıl başlarına kadar bu mahallede meskûn Ermeni cemaati tarafından yaptırıldığı için “Gâvur Hamamı” olarak bilinmektedir. Çifte hamam olarak tasarlanan yapı, 1895 yılında Mıgırdıç Kalfa tarafından yapılmıştır (Samur, 1996, l42).
Kuzey-güney doğrultusunda konumlandırılan yapının ana cephesi güneydedir. Bu cephede düzgün yonu taş diğerlerinde moloz taş, üst örtüde tuğla kullanılmıştır.
Hamamın erkekler kısmı doğu taraftadır. Bu bölüme cephenin ortasındaki kapı ile girilir. İlk mekân soyunmalıktır. Bu mekân doğudaki pencerelerle aydınlanmaktadır. Üst örtüde batıda tekne tonoz, doğudaki kubbe, ortadaki kemere oturur. Soyunmalıktan bir kapı ile soğukluğa geçilir. Soğukluğun üst örtüsü ortada kubbe, yanlarda beşik tonuzdur. Soğukluğun ortasındaki kapı ile sıcaklığa girilir. Sıcaklık haçvari dört eyvanlı, köşe hücreli plan tipindedir. Ortada sekizgen göbek taşı bulunur. Eyvanların üzeri beşik tonoz, köşe hücrelerinin örtüsü ise kubbedir. Kuzeybatı köşedeki hücrede sıcaklığa açılan bir kontrol açıklığı bulunmaktadır.
Kadınlar kısmına doğu duvarının güney ucundaki açıklıktan girilmektedir. İlk mekân soyunmalıktır. Bu mekânın doğu duvarı daha dar tutulmuştur. Bu cephede iki pencere bulunur. Üst örtüde yer alan iki farklı büyüklükteki kubbe, ortada bir kemer üzerine oturur. Kadınlar bölümünün soğukluk ve sıcaklığı erkekler bölümünün simetriğidir. Arkada her iki bölümün ortak su deposu bulunmaktadır. Su deposunun üzeride beşik tonozla örtülmüştür.
Uzun yıllardır kullanım dışı kalan hamam kısmen tahrip olduğu gibi, define kazıcılarının da yıkımına uğramıştır. Son yıllarda restore edilerek koruma altına alınmaya çalışılmaktadır.
Yukarı Hamam
