Günümüzde Meram’ın seçkin mahallelerinden biri olan Aşkan Mahallesi, doğuda Necip Fazıl Mahallesi, güneyde Yeni Meram Caddesi, kuzeyde Yaka Caddesi, batıda Kürden Mahallesi ile çevrilidir. Mahallenin sınırı kuzeydoğuda Emirgan Sitelerine dayanır. Yeni Meram Yolu’nun 1937-1938 yıllarında açılması ile güneydeki arazilerinin bir bölümü mahalle dışında kalmıştır. Eskiden Meram Araştırma Hastanesi ve Ateşbaz Veli Türbesi mevkiin sınırları içerisindeydi. Doğuda Piyale Sokak, batıda Kumluk Sokak bugünün sınırlarını teşkil etmektedir.
Mahalle adını Aşkan Camii ’nin hemen batısında Orta Irmak’ın kenarında kabri bulunan Aşkan Baba’dan almıştır. Aşkan Baba’nın hangi dönemde yaşadığı ve ne zaman vefat ettiği bilinmemektedir. Mahalle sakinlerinin ermiş bir kişi kabul ettiği Aşkan Baba’nın ismi, Arapça âşık kelimesinin Farsça kurala göre çoğul şekli olan “âşıkân”dan gelmektedir. Mahallenin ismiyle ilgili olarak farklı rivayetler de bulunmaktadır. Selçuklu Döneminde Konya’yı Meram’a bağlayan tek yol, kıvrıla kıvrıla giden Aşkan yoludur. Hazret-i Mevlâna ve âşık dostları Meram’a bu yoldan gidip geldikleri için semtin adı Âşıkan’a çıkmış; daha sonra adı, “Hıyaban-ı Âşıkân” olarak ünlenmiştir. Yine rivayete göre Aşkan Baba’nın bulunduğu yerde Âşıklar Hanı denilen bir han, “Hankâh-ı Âşıkân”, varmış (Uğurlu, 2005, 295, 298).
Arşiv kayıtlarına göre Aşkan, XVIII. yy. başlarında Meram’ın bir mevzii, mevkii durumundadır (KŞS, 47/87). 1960’lı yıllara gelindiğinde Aşkan’ın hane sayısı sadece otuz civarındadır ve Kürden Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Yeni Meram Yolu’nun açılması bölgenin gelişmesine büyük katkı sağlamıştır. Aşkan mevkii, 10 Eylül 1964 tarihinde mahalle sakinlerinin talebi üzerine, Kürden’den ayrılarak müstakil bir mahalle durumuna getirilmiştir. Hane sayısı kırk civarındadır. İlk mahalle muhtarı da Tevfik Küçükkartallar’dır.
Nuri İyisoy, Lort Tevfik, Sancıoğulları, Dişikitliler ve Ahaveynler mahallenin eski sakinlerinden ve tanınmış ailelerden bazılarıdır.
Meram’dan başlayıp Sedirler’e kadar inen ve Şehir Irmağı da denilen Orta Irmak’ın, asırlar boyu çevresine hayat vermesi dolayısıyla Aşkan bağlık bahçelik bir bölgedir. Cumhuriyet’in ilk yıllarında meskenler sadece Aşkan Caddesi üzerinde ve mahdut sayıdadır. Aşkan Camii de dönemin tek dinî yapısıdır. Caddenin bilhassa kuzey tarafı Yaka Caddesi’ne kadar bağlık bahçelik tamamen boş araziden ibarettir. Daha ötesi, Alavardı Mahallesi’nin bulunduğu bölge ise, tamamen kum bağlarından ibarettir.
Bugün Aşkan Mahallesi’nde dört cadde ve seksen dört sokak bulunmaktadır. Caddeler; Meram Yeni yol, Aşkan, Yaka ve Fetih caddeleridir.
Aşkan Camii’nden sonra Gaziler, Uhut, Aşkan Büyük Camii, Dutlu ve Gözlüce camileri mahallede yeni yapılan camilerdir. Sadreddin Konevî Kültür Merkezi ve Makro Market mahalle sınırları içerisindedir. Gündoğdu Lisesi, Mehmet Beğen ve Sare Özkaşıkcı İlköğretim okulları mahallenin başlıca eğim kurumlarıdır.
2015 yılı TÜİK verilerine göre mahallenin nüfusu 5.748’dir.
Aşkan Mahallesi krokisi
