Doğal çevre ve yaşama kültürünün biçimlendirdiği Akşehir evleri kentsel sit alanı içerisinde doku ölçeğinde korunarak günümüze gelebilmiştir. Akşehir kentsel sit alanında Belediye tarafından sokak sağlıklaştırması yapılmakta, tek yapı ölçeğinde evler restore edilmektedir. Bugünkü haliyle Orta Anadolu’nun korunmuş en iyi Osmanlı kent dokusu Akşehir’de bulunmaktadır.
Malzeme ve Teknik: Temellerde taş, üst yapıda kerpiç ve ahşaptır. Örtü düz toprak damdır. Son yıllarda damlar üzerine kırma çatı oturtulmuştur.
Plan Elemanları: Evlerin kerpiç duvarla çevrili bir avlusu, hayatı vardır. Evler genellikle iki, bazen üç katlıdır. Bodrumda bir izbe, kiler; zeminde taşlık, mutfak, samanlık gibi mekânlar bulunur.
Taşlıktan bir merdivenle çıkılan birinci katta sofa (hayat) ve odalar bulunur. Sofalar genellikle kapatılmıştır. Odalar yüklük-çiçeklik, dolap, sergen (raf) gibi geleneksel özelliklere sahiptir.
Dış sofalı evler: Yaygın plan tipidir, genellikle kapatılmıştır. Bu plan tipinin en güzel örneği Akşehir Evi’dir. Akşehirli doktorlar tarafından Koyuncu ailesinden satın alınıp restore edilmiştir. 1894 yılında Balkan göçmeni bir aile adına “Ruben Usta” tarafından yapılmıştır.
İç sofalı evler: XIX. yüzyıl ortalarında yaygınlaşan ev tipidir. 1914 tarihinde yaptırılan Rüştü Bey Konağı, bu tipin en güzel örneğidir.
Cephe Düzeni: Çıkmalar oda ve sofalarla sokağa taşarlar, konsol ve payandalarla taşınırlar. Saçaklar sadedir, kiriş uçları görülür. 20. yüzyıl başlarından sonra ahşap oymalı, alçı kaplı saçaklar yapılmıştır.
Akşehir Halı-Gazete
Konya Etnografya Müzesi Halı Seksiyonu’nda 836 envanter numarası ile kayıtlı bulunan 113x151 cm ölçülerinde ve 21x24 kalitedeki halı, 1901 yılında Konya Valisi Ferit Paşa tarafından vilayet dahilinde olan kaza ve köylerin katılabileceği, yaklaşık beş hafta süren bir sergi açılması neticesinde ikincilik ödülü almıştır. Halı gazete Akşehir’de dokunmuştur.
O dönemde Konya’da yayımlanan “Konya Vilayet Gazetesi”nin başlığını ve birinci sayfasının halıya dokunduğu, krem renkli zemin ve siyah renkli yazılara sahip bir desen şemasından ibarettir.
Siyah çizgiyle ayrılan üst kısımda “Numara:1, Cumartesi, Birinci Sene 1317”. Bu yazının altında ise sağ tarafta “Mahalli adresi Akşehir’dir. Nüshası beş lira”, ortada kalın puntolarla gazetenin adı “Konya”, solda “Sipariş edenlerle pazarlık olunur, nüshası beş lira” yazıları vardır. Başlığın altındaki ince yatay bordürde “15 Muharrem 1319, Birinci defa çıkarılıyor. 21 Nisan 1317” yazısı ile gazetenin çıkarıldığı Hicrî ve Rumî tarih yani miladi takvimle de 3 Mayıs 1901 belirtiliyor. Tarihin altındaki kısımda sağ tarafa iri puntolarla “Havadis” başlığı ile gazete ön sayfa haberi 4 sütuna bölünmüş olarak yazılmıştır.
Mevlâna Müzesinde sergilenen halı gazete
