AKŞEHİR

AKŞEHİRLİ AHMET TALAT EFENDİ (YEŞİLSOY) (1877-1956) Müderris, vaiz ve hatip.

Akşehir-Engilli köyünde doğdu. Hatipzade Ömer Efendi ile Afife Hanım’ın oğludur. İlk tahsilden sonra, Akşehir’de müderris Hammalzade Ahmet Efendi’de bir süre okuyan Ahmet Efendi, Konya’ya gelerek Ziyaiye Medresesinde Aksekili Mehmet Emin Efendi’de tahsilini tamamlayıp 1906 yılında icazetini aldı. Bu arada Kadınhanlızade Müftü Ali Efendi ve Nuzumlalı Mehmet Efendi’den de fıkıh vb. konularda dersler aldı.

Bilinen ilk resmi görevi, 1915’te Dârülhilâfetilâliye Medresesi Konya Şubesinde kâtipliktir. Ertesi yıl Dârülhilâfe İhzarî Sınıfları Baş Muallimliğine terfi etti. Dört yıl sonra, Dârülhilâfe Arapça muallimi oldu. Konya’daki Delibaş Olayı’nda evinden alınarak, götürülüp eziyet edilen Ahmet Efendi, talebesi Hotamışlı Hakkı tarafından kurtarıldı. 1921’de Dârülhilâfe’deki görevine ek olarak Konya Kız Öğretmen Okulunda (Dârülmuallimîn) ulûm-ı diniye muallimliği yaptı. 19 Kasım 1922’de kâtip olarak göreve başladığı Dârülhilâfe’nin müdürlüğüne getirildi. Müdürlüğü sırasında, Mustafa Kemal Paşa tarafından medresesi teftiş edilerek tertip-düzeni ve talebelerinin seviyesi beğenildiğinden, dönemine göre önemli bir miktar para ödülü verildi.

Medresedeki görevinden 12 Mart 1924 tarihinde, bu kurumların lağvıyla ayrıldı. Ahmet Efendi, aynı medresenin ad değiştirerek “Konya İmam ve Hatip Mektebi” olması üzerine orada 13 Mart 1924’ten itibaren bir süre din dersleri muallimliği yaptı.

Medrese müderrisliği sırasında Vakıflar İdaresinden aylık 50 kuruş, Dârülhilâfe’den 5 bin kuruş maaş almaktaydı. Bu görevleri sona erdirilince, ticarete atılarak 1933’e kadar halıcılıkla uğraştı. Ticarette başarısız olunca vaizliğe döndü. Kapı Camii vaizliği, ardından 1934’te Sultan Selim Camii hatipliği yaptı.

Ahmet Efendi, 5 Mart 1956 tarihinde vefat ederek Musalla Mezarlığı’na gömüldü.

“Halk arasında seviliphürmet gören” Ahmet Efendi, “Takva sahibi, dosdoğru, eğilmek bilmeyen” bir karaktere sahiptir. Temel dinî konularda müsamahasızdır. İnsana korku ile karışık hürmet telkin etmektedir. İyi bir hatip, fikirlerini çekinmeden açıklayan, medenî cesaret sahibidir. Vaazlarında sosyal konulara değinen, İslâm ahlâkını benimsetmeye çalışan bir zattır.

CANER ARABACI

BİBLİYOGRAFYA

  • Akşehirli Ahmet Efendi, Yeni Meram, 16 Şubat 1996, s. 5; Konya İl Yıllığı, 1973/314; Arabacı, 1998, 556, 560-562; Arabacı, 1999, 255-256; Mahmut Sural, Konya’da Din adamları, Sabah, 2 Mart 1962; Uz, 2004b, 343.