Türbe Altınekin’e bağlı Dedeler kasabasında Dedeler Camii’nin yanında yer almaktadır. Türbe, Karamanoğlu II. Mehmet Bey döneminde Şeyh Taşgun’un ölümünden (1423) sonra 1528 yılında oğlu Hüseyin Cani tarafından yaptırılmıştır. Taşgun Baba, Horasan erenlerinden olup Ahmet Yesevi’nin öğrencilerindendir. Şeyh Taşgun Karamanoğulları Döneminde vakıf olarak bırakılan Dedeler kasabasında yaşamış, burası Fatih ve II. Murat döneminde de vakıf olarak devam etmiştir. Türbe günümüzde de ziyarete açıktır.
Altınekin-Anonim Türbe
İsimsiz türbe olarak bilinen yapı Altınekin’in Koçyaka (Zengicek) köyünün güneybatısında yaklaşık 2 km uzağında eski bir mezarlığın içinde bulunmaktadır. Bugün kullanılmayan mezarlığın tam ortasında yer alan türbenin kitabesi yoktur. Ancak Turgutoğullarından Yusuf Şah Bey’in kızı Sultan Hatun’a ait vakfiyede Zengicek’teki harabeler ile Zalmanda köyünün tamamını Turgutoğlu Türbesi’ne vakfettiği belirtilmektedir.
Türbe, kesme taş ile devşirme malzemeden inşa edilmiştir. Kubbesinin üst kısmı yıkılan türbenin kripta bölümü de bir hayli dolmuştur. Türbenin girişi doğudan olup girişin hemen altında da kripta girişi yer almaktadır. Türbenin kuzeyde ve güneyde olmak üzere iki adet küçük penceresi bulunmaktadır.
Giriş cephesindeki duvarda antik dönem yapılarından toplanan yoğun bir devşirme malzeme kullanımı vardır. Giriş kapısının söveleri ve daire formlu lentosu ile kripta girişinin kemerli lentosu Bizans Döneminde kullanılan iki sütun ve silme parçalarından yapılmıştır. Türbenin gövde kısmı kesme taştan yapılmışken kubbeli üst örtü tuğladandır.
Kripta girişinden içeri girildiğinde doğu-batı yönünde uzanan sivri kemerli tuğla tonozla örtüldüğü görülür.
Türbe girişinden içeri girildiğinde zemini tahrip olmuş, sandukası bulunmayan bir mekân ile karşılaşılmaktadır. Kuzeyde ve girişin tam karşısında zemin seviyesinde 0,66x0,50 m ölçülerinde iki adet pencere yer almaktadır. Dışta kesme taş olan duvarlar içte moloz taştan inşa edilmiştir. Üst örtüye geçiş köşelerdeki üçlü Türk üçgenleriyle sağlanmıştır.
Kare planlı gövdeden kubbeye geçişte hafif bir çıkıntı yapan silme yapılmıştır. Kubbe çapı kare gövdenin iç ölçüleriyle aynı olup dıştan tabii bir saçak oluşturulmuştur. Kubbe örülürken iki sıra halinde tamirat için tuğlalar dışa taşırılmış olarak bırakılmıştır. Türbede dikkati çeken bir diğer husus kripta kısmının havalandırılması için tuğla künklerin duvar içine yerleştirilmiş olmasıdır.
Türbenin ölçüleri ve kare gövdenin kubbe ile örtülü benzerleri Alanya-Gülefşan’daki Alâeddin Bey Türbesi (XIV. yüzyıl sonu), Ermenek-Güneyyurt’daki Gargara Karamanlılar Türbesi (XIV. yüzyıl), Konya Turgutoğulları Türbesi (Kuşlu Kümbet, XV. yüzyılın ilk yarısı) gibi XIV-XV. yüzyıl türbeleridir. Ayrıca Altınekin Dedeler kasabasında kare gövde ve kubbeli üst örtüsü bakımından Taşgun Baba Türbesi (1529-30) ile benzerlik göstermektedir. Yukarıdaki benzer türbe örneklerine göre taş ve tuğlanın yan yana kullanılmış olması ve kare planlı, kubbeli örtüsü ile XIV-XV. yüzyıllara tarihlendirilerek Karamanoğlu Dönemine ait bir yapı olduğu söylenebilir.
Anonim Türbe
