ANADOLU SIVACI KUŞU

(Sitta Krueperi) Yerel endemik kuş.

Anadolu sıvacı kuşu, ülkemizde Beyşehir Gölü çevresindeki ormanlarda, Toroslarda ve Karadeniz dağlarında bulunmaktadır. Yazın 1000-1250, kışın ise 500-750 m rakımlarda yaşamaktadır. Sedir, köknar, karaçam, kızılçam, sarıçam, ardıç, fıstık çamı ve ladin gibi ibreli ormanlarda barınmaktadır.

Anadolu sıvacı kuşunun boyu 8-12 cm, ağırlığı 13 gr, kanat uzunluğu 7,5 cm, el uçma teleklerinin uzunluğu 5,7 cm, kuyruk uzunluğu 3,7 cm, gaga uzunluğu 1,7 cm kadardır. El uçma telekleri soluk kiremit kırmızısı gri, kenarları ise biraz açık renklidir. Kulak örtü tüyleri ve boyun kısmı beyazdır. Boynun alt geri tarafı soluk-gri, göğüs bölgesi ise soluk kızılımsı kahverengidir. Siyahımsı olan kuyruk teleklerinin uçlarında beyaz benekler bulunur. Kuyruk altı tüyleri ise kestane renkli olup yine beyaz beneklidir. Kuyruğa alttan bakıldığında hafif saçaklı görünür.

Anadolu sıvacı kuşunun yavruları daha çok kın kanatlı böceklerle, erginleri ise yine çeşitli böceklerle, kurtçuklarla, solucanlarla ve kozalaklı ağaçların tohumlarıyla beslenir. Anadolu sıvacı kuşu yuvasını, ağaçkakanların ağaçlarda açtıkları yuvaların üzerine yapar. Ayrıca, çürümekte olan ağaçlarda kendi açtığı çukurluklara da yuva yapar. Yuva yapımında erkek daha çok çalışır. Erkek ve dişi birlikte yiyecek arayıp, yavrularına birlikte bakarlar.

Anadolu sıvacı kuşlarının ağaçlarda baş aşağı durdukları, yumurtadan çıkan yavruların da yarasalar gibi dallarda asılı kaldıkları gözlenmiştir. Mart ayının ortalarından itibaren haziran sonuna kadar çoğalırlar. Üreme zamanı erkek dişiye kur yapar. İnkubasyon esnasında dişi devamlı yuvada kalır. Yuvanın temizliğini yapar, dışkılarını yuvadan uzaklaştırır, yuvayı düzeltir, ev işlerine bakar. Erkek de yuvayı korur ve yuvaya yiyecek getirir. Hayatının çoğunu ağaçlarda geçiren Anadolu sıvacı kuşu sadece su içmek için yere iner.

Avrupa’da, korumada öncelikli kuşlar arasına alınan, Frankis ve Kiziroğlu tarafından Anadolu için endemik kabul edilen Anadolu sıvacı kuşu, Beyşehir Gölü etrafındaki ormanlık sahalarda diğer yerlere göre daha bol miktarda bulunduğu için Konya’nın endemik hayvanları arasına alınmıştır.

Sitta Krueperi

M. ALİ KAYA

BİBLİYOGRAFYA

  • Kiziroğlu, 1989; Demirsoy, 1992.