Hz. Mevlâna torunlarından olan Arife Şeref Hatun, Sultan Veled ve Fatıma Hatun’un küçük kızlarıdır. Dedesinin hanım soyu İnas Çelebilerin en önemli temsilcilerinden olan Arife Şeref Hatun, tarihe geçmiş ilk kadın Mevlevi halifesi olarak hem erkek, hem de kadınlara şeyhlik etti.
Halifeliğinin öncesinde uzun müddet Konya’da ablası Mutahhara Hatun’la birlikte sema meclisleri düzenleyip, müritlerine Mevlevilik hakkında bilgiler veren Arife Hatun, bu tarikatın yayılması ve bir müessese konumuna getirilmesi için büyük emek sarfetti.
Mevlevilikte Hz. Mevlâna’nın tavsiyeleriyle kadınlara önemli hak ve yetkiler verilmişti. Bu yetkilerin başında gelen ve en üst makamı temsil eden Mevlevi halifeliğine, yıllar süren erkeklerin yönetiminden sonra, Mevleviliğe has bir değişimle bu sentezin önemli mimarlarından Arife Şeref Hatun, bir kadın olarak layık görüldü.
Halifelik görevine bir süre Konya’da devam ettikten sonra, Tokat Mevlevihanesi’ne yerleşen Arife Hatun, burada da kadın, erkek birçok mürit edindi ve Tokatlılar tarafından sevgilerinin ifadesi olarak “Arife-i Hoş Likaa” ismiyle anıldı.
Muzaffereddin Ahmet Paşa ve Emir Şah isminde iki oğlu olan Arife Hatun’un çocukları ve torunları da kendisi gibi Mevlevilikte önemli görevler üstlenerek tarikatın yayılmasına çaba gösterdiler. Ayrıca Konya’nın önemli ziyaretgâhlarından olan Ateşbaz-ı Veli Türbesi’nin hemen yanında bulunan Ateşbaz Zaviyesi’ni de yine Muzaffereddin Ahmet Paşa torunlarından Çelebi Abdüssamed yaptırmıştır.
Arife Şeref Hatun’un ölüm tarihi ve nerede yattığı hakkında bilgi bulunmamaktadır.
