ÇELTİK

Kaynaklara göre Çeltik, Akça-şehir çevresinde kurulmuştur. Tarihi II. Bayezit zamanına kadar gitmektedir. 1490 yılında Karaman eyaletinin kazaları sayılırken Akça-şehir’in Konya’ya bağlı bir kaza olduğu belirtilir. 1530 tarihli Muhasebe-i Vilayet-i Karaman ve Rum Defteri’nde Turgut kazasına bağlı Akça-şehir mezrası ve yine Gökpınar karyesi kayıtları bulunmaktadır. Turgut da günümüzde Yunak ilçesinin güneyinde bir kasabadır. II. Selim’in 1566 yılında yaptırdığı sayımda Çeltik in Turgut kazasına bağlı olduğu belirtiliyor. Buna göre Akça-şehir’den Çeltik köyüne geçiş meydana çıkıyor (Konyalı, Konya Tarihi, 1964, 113-115, 976). 5. Konya Salnamesi’nde Esbkeşan mea Turgut kazası köyleri içinde Çel(t)ik mea Aliçomak köyü olarak geçmektedir. 1844-45 yılında Konya’da yapılan temettuat vergisi tespitinde Esbkeşan’a bağlı, Eskiil (Muradca) kazası, Akçaşar karyesi temettuat defteri Nu. 10497 adıyla bir kayıt mevcuttur.

Çeltik Meydan Camii’nin ilk tamiratının 1484 tarihinde yapıldığına bakılırsa, ilçenin tarihinin daha gerilere gittiği kabul edilebilir. 1814 tarihinde ikinci, 1948 tarihinde üçüncü tamiratın yapıldığı belirlenmiştir. Yakın bir zamanda bir tamirat daha geçirmiştir.

İlçeye İlk Yerleşimler

Alişan Beyler: Köktenler (Harput’tan gelme); Kadir Beyler: Çakırlar (Harput’tan gelme); Hüseyin Beyler: Sevinçler (Harput’tan gelme); Malazlıoğulları: Şişman, Akıncı, Önder (Malazgirt’ten gelme); Leylioğulları: Baykondu (Niğde’den gelme); Kahvecioğulları: Babayiğit, Tazegül (Maraş’tan gelme); Tommuloğulları: Avşar, Selvili, Biricik (Malatya’dan gelme); Zuhaller: (Yozgat’tan gelme); Molla Süleymanlar: Ergül, Selvili, Biricik (Malatya’dan gelme); Reyhanoğulları: Mercanlar (Hatay’dan gelme) 1957-1968 yılları arasında buraya Karadeniz, Emirdağ ve Doğanhisar’dan gelerek yerleşmişlerdir.

Alişan Beyler, Harput’tan gelerek buraya yerleşmiş ve kabilesi devletin vergi kervanını koruyan İç Anadolu’da tımar sahibi inzibat görevini üstlenmiştir. Son bey Alişan Bey’in Çeltik Camii önündeki mezarda yattığı ve 1858’de öldüğü bilinmektedir. Alişan Beyler döneminde Çeltik, Anadolu’nun sayılı merkezlerden birisidir. 1845’te Âşık Dertli, Alişan Bey’in himayesine sığınmıştır

Çeltiğin İlçe Oluşu

1902 yılında Alişan Bey’in torunu Derviş Bey’in çalışması neticesi Çeltik ilçe olmuştur. Derviş Bey’in ölümü ile 1912 yılında Çeltik ilçelikten çıkarılarak ilçelik Hatırlı’ya oradan da Cihanbeyli’ye verilir. Bundan sonra 1958 yılına kadar köy olarak kalan Çeltik, 1968 yılında kasaba olur. İlçede belediye 01.06.1967 tarihinde kurulur. Belediyenin 1967-1970 yılları arası gelirleri 703.118, 1970-72 arası 752.218’dir.

1963 yılında sulama kanalları yapılır, 1964 yılında da sanayi kurulur. İlçede 1964 yılından bu yana da pazar kurulmaktadır. İlçeye içme suyu 1968 yılında, elektrik 1972’nin Eylül ayında gelir. Pancar ekimi ise 1973 yılında başlar. Belediyenin mal varlığı 1988’de bir milyar TL kadardır. Belediye kuruluşundan buyana yol, su, sanayi sitesi, elektrik, spor sahası lojman, otel binası adliye sarayı, dükkânlar ve belediye binası gibi hizmetleri gerçekleştirir.

Kasaba 1990 yılının 20 Mayıs günü ilçe olur.

III. İDARİ DURUM

Çeltik Kaymakamları

Nurullah Çakır (08.07.1991-17.08.1992)

Mehmet Ersoy (29.03.1993-09.07.1994)

Ali Cumhur Atacan (06.06.1995-29.08.1997)

İnci Sezer (26.08.1997-09.01.1999)

Şaban Akça (04.02.2003-10.02.2003)

Muammer Köken (13.03.2007)

Mekan Çeviren (15.08.2008)

Abdulhamit Karaca (03.03.2009-01.10.2011)

Yakup Ömeroğlu (09.10.2011-15.03.2012)

Ramazan Pektaş (15.03.2012-22.09.2014)

Abdurrahman Çiftçi (08.10.2014-03.07.2015)

Murat Öztürk (20.07.2015-…)

Çeltik Belediye Başkanları

Satılmış Akpınar (1967-1968)

Mehmet Altınkalem (1968-1980)

Lütfi Özkan (1981-1984)

Süleyman Afşar (1984-1988)

Süleyman Ergun (1989-1994)

Adil Öder (1994-1999)

Halis Kökten (1999-2004)

Tahsin Zuhal (2004-2009)

Mehmet Ekizoğlu (2009-2014)

Mehmet Ekizoğlu (2014-…)

Kasaba ve Köyleri

Çeltik’in, Selçuklu, Fatih, Bahçesaray ve Bahçelievler olmak üzere dört merkez mahallesi vardır. Büyükşehir Yasası ile mahalleye dönüşmeden önce Çeltik’in belde ve köyleri ise şunlardı:

Gökpınar: Kasabanın ilçeye uzaklığı 5 km’dir. 1969 yılında belediyelik olmuştur. 1990 sayımına göre nüfusu 3.355’tir. Kasabanın Bağlarbaşı, Çamlık, Neşeli ve Pınarbaşı adlarında dört mahallesi vardır.

Küçükhasan: İlçeye uzaklığı 8 km, Nüfusu 1.251’dir. Kasabanın Cumhuriyet ve Karşıyaka adlarında iki mahallesi mevcuttur.

Adakasım, Doğanyurt, Torunlar, Kaşören, İshakuşağı ve Yukarı Ali Çomak Çeltik’in köyleridir.

IV. SOSYAL DURUM

Çeltik halkı sosyal yönden köy ile şehir yaşantısı arasında geçiş dönemini yaşamaktadır. Konutlaşmada bu durum özellikle dikkat çekmektedir. İlçe nüfusunun %30’a yakını Trabzon, Afyon- Emirdağ ve Konya-Doğanhisar gibi yerleşim birimlerinden gelen ailelerle karışık bir toplum oluşturmaktadır.

İlçe merkezi başta olmak üzere Küçükhasan kasabası ve İshakuşağı köyünde Avrupa ülkelerinde çalışanların sayıları fazla olup, yetişen gençleri Avrupa’da iş sahibi yapabilmek için akraba evliliklerine sıkça rastlanmaktadır.

Avrupa’da çalışan işçilerin ilçelerine konut yatırımı dışında katkıları yoktur. Bunlar yatırımlarını daha çok Eskişehir, Polatlı ve Akşehir gibi büyük merkezlere kaydırmışlardır. İlçenin Ankara ve Eskişehir’e yakınlığı dolayısıyla buralara ulaşım kolaylığı, yanı sıra Avrupa’ya gidenlerin fazlalığı ilçenin öğrenim seviyesinin yükselmesini sağlamıştır.

İlçede üç cami vardır. İlçe halkı örf ve âdetlerine oldukça bağlı olmakla birlikte yeniliklere de açıktırlar. İlçede ayrıca sağlık ocağı, adliye sarayı, PTT, Ziraat Bankası şubesi ile jandarma ve polis karakolları da mevcuttur.

V. KÜLTÜR

Eğitim

2015-2016 Öğretim Yılı itibariyle Çeltik ilçesinin merkezinde ve taşra mahallelerinde 10 ilkokul, 8 ortaokul, 1 imam hatip ortaokulu, 2 çok programlı Anadolu lisesi bulunmaktadır. İlçenin eğitimle ilgili diğer istatistiki bilgileri ise şöyledir:

Okul/Kurum: 21

Derslik: 84

Öğrenci: 2.038

Öğretmen: 163

Derslik Başına Düşen Öğrenci

İlkokul + Ortaokul: 23

Genel Ortaöğretim: 14

Mesleki ve Teknik: 16

VI. EKONOMİ

İlçe merkezi ve köyleri genellikle tarım ve hayvancılıkla uğraştığından ilçe ekonomisi ile halkının geçim kaynağı tarıma dayalıdır. Fakat son zamanlarda meraların azalması hayvancılığı geriletmiştir. Genel arazi varlığı 51.363 hektar olup, kullanılan tarım arazisi 41.813 hektardır. Bunun yaklaşık 16.000 hektarı sulanabilir durumdadır. Üretim hububat ve pancar ağırlıklıdır. Haftanın cuma günleri kurulan açık pazar, yörenin kalabalık pazarlarındandır. İlçede bir Ziraat Bankası şubesi ve iki de kuyumcu bulunmaktadır. İlçede belediyenin inşa ettiği bir de hayvan pazarı bulunmaktadır. Burası yaklaşık olarak 500 küçükbaş, 15 büyükbaş hayvan kapasitelidir. İlçede faal olmayan bir un ve yem fabrikası bulunmamaktadır. Ayrıca Toprak Mahsulleri Ofisi Ajans Müdürlüğü mevcuttur. İlçe merkezinin çıkışlarında dört petrol istasyonu bulunmaktadır. İlçede zirai aletlerin yaygın olarak kullanılması, zirai alet yapım ve tamiratına dayalı küçük sanayinin gelişmesini sağlamıştır. İlçede küçük çapta tarım alet ve makineleri üreten bir sanayi kuruluşu da mevcuttur. İlçede üç ekmek fırını, üç kasap dükkânı, üç eczane, yirmi bakkal dükkânı, iki internet kafe ve bir bilgisayar servisi ile on altı dükkânlı bir sanayi sitesi vardır.